Jakie prawa przysługują konsumentowi? - czyli prawa konsumenta

Każdy konsument w Polsce ma prawo do ochrony swoich interesów zgodnie z przepisami ustawy o ochronie konsumentów. W dzisiejszym artykule przybliżymy najważniejsze aspekty praw konsumenta, w szczególności przyjrzymy się kwestii dotyczących reklamacji, zwrotów oraz ochrony przed nieuczciwymi praktykami handlowymi.

Ustawa o ochronie konsumentów

Ustawa o ochronie konsumentów jest fundamentem prawnym, który reguluje relacje między konsumentami a przedsiębiorcami. To ona chroni interesy osób dokonujących zakupów, zapewniając możliwość dochodzenia roszczeń w przypadku wadliwego towaru czy usługi.

Prezes UOKiK a ochrona konsumentów

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) pełni kluczową rolę w zapewnianiu przestrzegania przepisów prawa chroniących konsumentów. Jego działania koncentrują się na eliminowaniu praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów oraz na zapewnieniu, że władze publiczne chronią konsumentów przed nieuczciwymi praktykami przedsiębiorców. Dzięki jego działaniom konsumenci mogą korzystać z ochrony w przypadku braku zgodności towaru z umową, żądać zwrotu zakupionego towaru czy naprawy wadliwego produktu. Współpraca z innymi instytucjami takimi jak:

Rzecznik Praw Konsumenta wspierający indywidualnych konsumentów w sporach z przedsiębiorcami,
Rzecznik Finansowy pomagający w sprawach związanych z usługami finansowymi, czy
Organizacje pozarządowe i instytucje międzynarodowe

pozwalają konsumentom skutecznie bronić swoich praw, minimalizując nadmierne niedogodności.

Prawo konsumenta do zwrotu towaru

Każdy konsument według ustawy ma prawo do zwrotu towaru zakupionego online w ciągu 14 dni od otrzymania przesyłki bez konieczności podawania konkretnej przyczyny. Należy podkreślić, że dotyczy to tylko towaru zakupionego na odległość. Jeśli zdecydujemy się na odstąpienie od umowy, wówczas sprzedawca ma obowiązek przyjąć towar i zwrócić nam pieniądze w ciągu 14 dni od otrzymania przesyłki. Koszty wysyłki zwrotnej ponosi konsument, jednak tylko wówczas jeśli został on o tym wcześniej poinformowany przez sprzedawcę. Zdarzają się także sklepy, które oferują bezpłatne zwroty i koszty biorą na siebie.

A jak wygląda sprawa z towarem zakupionym stacjonarnie?

Zwrot towarów zakupionych w sklepach stacjonarnych nie jest tak oczywisty, jak w przypadku zakupów online. Polskie prawo nie zobowiązuje sprzedawcy do przyjmowania zwrotów produktów zakupionych stacjonarnie, jeśli towar nie posiada żadnych wad. W takich przypadkach możliwość zwrotu jest kwestią dobrej woli sprzedawcy lub wynika z jego polityki handlowej.

Wiele sklepów wprowadza własne regulacje umożliwiające zwrot towarów, aby zwiększyć konkurencyjność i zadowolenie klientów. Warto jednak pamiętać, że:

Czas na zwrot jest zwykle ograniczony – często wynosi 7, 14 lub 30 dni.
Warunki zwrotu mogą obejmować:
- Konieczność przedstawienia dowodu zakupu (paragon, faktura),
- Zachowanie oryginalnego opakowania,
- Nienaruszony stan towaru (np. brak oznak używania).

Decydując się na zakupy stacjonarne, konsumenci powinni szczególnie zwracać uwagę na regulaminy i politykę zwrotów w danym sklepie.

Jakie prawa przysługują konsumentowi w przypadku reklamacji?

Reklamacje to jedno z podstawowych narzędzi ochrony praw konsumentów, umożliwiające zgłaszanie problemów związanych z wadliwymi produktami lub usługami. W Polsce konsument ma prawo do składania reklamacji na podstawie dwóch głównych mechanizmów: rękojmi oraz gwarancji.

Rękojmia – podstawowe prawo konsumenta

Rękojmia jest prawnym obowiązkiem sprzedawcy wynikającym z przepisów Kodeksu cywilnego. Dotyczy każdego sprzedanego towaru i obejmuje odpowiedzialność za wady fizyczne i prawne produktu.

Wada fizyczna to każda sytuacja, w której:

towar nie ma właściwości zgodnych z umową,
towar jest niekompletny lub uszkodzony,
produkt nie nadaje się do celu, do którego został przeznaczony,
towar nie odpowiada opisowi lub próbie dostarczonej przed zakupem.

Wada prawna natomiast występuje, gdy:

towar jest obciążony prawami osób trzecich, np. zastawem,
konsument nie może korzystać z towaru w pełni zgodnie z przeznaczeniem.

Uprawnienia konsumenta wynikające z rękojmi

Zgodnie z przepisami, rękojmia obejmuje okres dwóch lat od momentu zakupu produktu, a w przypadku zakupu nieruchomości wynosi ona aż pięć lat. Po wykryciu wady konsument powinien zgłosić reklamację w ciągu jednego roku. W ramach rękojmi można domagać się naprawy produktu, wymiany na nowy egzemplarz, obniżenia ceny lub, w sytuacji istotnych wad, zwrotu zapłaconej kwoty.

Gwarancja – dodatkowe zobowiązanie producenta

Gwarancja to dobrowolne zobowiązanie producenta lub sprzedawcy do naprawy, wymiany lub zwrotu pieniędzy w przypadku, gdy produkt nie spełnia określonych standardów jakości. Zakres ochrony określony jest w dokumencie gwarancyjnym, który powinien być wydany konsumentowi. Jest to dodatkowa ochrona, która nie wyklucza prawa do rękojmi. Wszelkie szczegóły dotyczące gwarancji takie jak czas jej trwania, warunki realizacji oraz procedury reklamacyjne zależą od decyzji gwaranta (zwykle producenta).

Istotne różnice między rękojmią a gwarancją

Warto zapamiętać, że rękojmia jest obowiązkowa i wynika z kodeksu cywilnego, natomiast gwarancja jest dobrowolna, oferowana przez samego producenta. Gwarancja dotyczy tylko wad wskazanych w warunkach gwarancyjnych, natomiast rękojmia tak jak wspomnieliśmy, obejmuje każdą wadę fizyczną lub prawną.

Reklamacja usług

Prawo do reklamacji usług wynika z przepisów Kodeksu cywilnego oraz ustawy o ochronie konsumentów. Można ją zgłaszać na podstawie rękojmi. Jest to proces, w którym konsument zgłasza niezgodność wykonanej usługi z umową lub oczekiwaniami wynikającymi z obowiązujących standardów. Może również zgłosić reklamację w przypadku niewykonania usługi w terminie. Dotyczy to zarówno usług materialnych, takich jak naprawy czy wykonanie mebli na zamówienie, jak i niematerialnych, jak dostęp do internetu czy kursy online.

Rola rzecznika praw konsumenta w sporach z przedsiębiorcami

Rzecznik praw konsumenta zapewnia wsparcie w sytuacjach, gdy dochodzi do naruszenia przepisów prawa. Jego zadania obejmują doradztwo, mediację oraz wsparcie w dochodzeniu swoich praw przed sądem.

Wsparcie w sporach o brak zgodności towaru z umową

Rzecznik udziela informacji o przysługujących uprawnieniach konsumenta w przypadku stwierdzenia wad lub niezgodności, zwłaszcza w sytuacjach dotyczących towarów z elementami cyfrowymi, które mogą odbiegać od wymogów zgodności z umową. Konsument ma prawo żądać:

Doprowadzenia towaru do zgodności z umową poprzez naprawę lub wymianę, chyba że wybrany przez konsumenta sposób jest niemożliwy albo wymagałby nadmiernych niedogodności dla konsumenta,
Zwrotu wartości towaru w przypadku, gdy naprawa lub wymiana są niemożliwe, lub zbyt uciążliwe.

Pomoc w dochodzeniu prawa odstąpienia od umowy

Zdarzają się sytuacje, w których przedsiębiorca informuje konsumenta o utracie prawa odstąpienia, na przykład w sytuacji towarów wykonanych według specyfikacji konsumenta. Warto zgłosić się do rzecznika, który doradzi i wesprze w korzystaniu z prawa do odstąpienia od umowy. Konsument, który chce odstąpić od umowy, musi działać zgodnie z przepisami prawa, uwzględniając termin, który wynosi 14 dni oraz zachować warunki i formy przewidziane w ustawie.

Mediacja w sporach konsumenckich

Jednym z głównych zadań rzecznika praw konsumenta jest mediacja między stronami sporu. W przypadkach, gdy konsument zgłasza reklamację dotyczącą wadliwego towaru, rzecznik może pomóc w:

Rozwiązaniu konfliktu na drodze polubownej, minimalizując nadmierne niedogodności dla konsumenta,
Wypracowaniu kompromisu, biorąc pod uwagę charakter towaru oraz publiczne zapewnienie przedsiębiorcy o jego jakości.

Rzecznik wspiera również w obszarze ochrony danych osobowych, szczególnie w kontekście zgody na przetwarzanie danych oraz ewentualnych naruszeń w tej dziedzinie. W razie jakichkolwiek wątpliwości dotyczących swoich praw warto zwrócić się do rzecznika po profesjonalną pomoc.

Podsumowanie

Prawa konsumentów w Polsce są kompleksowo regulowane przez ustawę o ochronie konsumentów, która zapewnia m.in. prawo do zwrotu towaru, składania reklamacji i ochrony przed nieuczciwymi praktykami. W razie problemów warto korzystać z pomocy rzecznika praw konsumenta lub zgłaszać nieprawidłowości do Prezesa UOKiK.

A czy wiesz, że jako przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą również możesz skorzystać z prawa do odstąpienia od umowy zawartej na odległość oraz innych uprawnień opisanych w niniejszym artykule? Jednak nie zawsze. O tym kiedy prawa konsumenta i przedsiębiorcy są tożsame, dowiesz się z niebawem. Z tego względu zachęcamy do śledzenia naszych działań na social mediach.

Jeżeli masz pytania dotyczące ochrony swoich praw jako konsument, zapraszamy do kontaktu z naszą Kancelarią Radców Prawnych Jaroch Pakos. Nasz zespół pomoże Ci w każdej sprawie.

Jak przebiega rejestracja spółki cywilnej?

Czym jest spółka cywilna?

Jak przebiega rejestracja spółki cywilnej? Spółka cywilna, podobnie jak spółka jawna, partnerska, komandytowa i komandytowo-akcyjna, jest spółką osobową. Jej działalność oparta jest na osobistej więzi pomiędzy wspólnikami, których musi być co najmniej dwóch. W praktyce najczęściej spółkę cywilną zakładają osoby fizyczne, choć nie ma przeszkód, żeby wspólnikami tej spółki były również osoby prawne. Przed podjęciem działalności w ramach spółki cywilnej warto się jednak zastanowić. O ile bowiem spółka cywilna może zostać założona w sposób prosty i odformalizowany, o tyle relacja pomiędzy jej wspólnikami wymagająca dużego zaufania i odpowiedzialności za wspólne interesy już od zawarcia umowy spółki cywilnej może prosta nie być.

Szczególnie z uwagi na charakter spółki cywilnej, gdzie każdy wspólnik jest uprawniony i zobowiązany do prowadzenia spraw spółki a jednocześnie majątek spółki jest majątkiem wspólnym jej założycieli i to oni, a nie sama spółka, ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem. Dodatkowo odpowiedzialność wspólników ma charakter solidarny, co oznacza, że to potencjalny wierzyciel będzie decydował o tym z majątku, którego ze wspólników będzie egzekwował przysługujące mu roszczenie i to niezależnie od tego z czyjej winy szkoda powstała oraz niezależnie od wysokości wkładów wniesionych do spółki przez każdego z nich.

Jeśli jednak po przeanalizowaniu wszystkich za i przeciw zdecydujemy się na prowadzenie działalności w formie spółki cywilnej, nic bardziej prostszego.

Założenie spółki cywilnej krok po kroku.

Krok 1. Jak powstaje spółka cywilna? Wspólny cel gospodarczy wspólników - co oznacza?

Założenie spółki cywilnej wymaga zawarcia umowy spółki. Zgodnie z art. 860 k.c. na mocy takiej umowy, wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób w niej określony, w szczególności przez wniesienie wkładów. Wkład może polegać na wniesieniu do spółki własności lub innych praw albo na świadczeniu usług, o tym decydują jej założyciele. W pierwszej kolejności należy więc zastanowić się nad celem gospodarczym, a w dalszej kolejności za pomocą jakich narzędzi lub środków cel ten będziemy realizować.

Krok 2. Umowa spółki cywilnej - niezbędne postanowienia umowne, nazwa spółki cywilnej.

Spółka cywilna jest umową. Powstaje z chwilą jej zawarcia, z tą datą pomiędzy jej założycielami powstaje zobowiązaniowy stosunek prawny. Jakie postanowienia więc musimy zawrzeć w umowie spółki cywilnej, żeby była ważna? Odpowiedzi należy szukać w kodeksie cywilnym. Zgodnie z przywołanym art. 860 k.c. umowa musi co najmniej zawierać oznaczenie wspólników, wspólny cel gospodarczy, rodzaj działalności i wniesione wkłady (tzw. essentialia negotti). Przygotowując umowę spółki cywilnej możesz korzystać z uregulowań kodeksowych tj. art. 860 i nast. k.c. ale możesz również uregulować w nie wiele innych kwestii, w tym np. sposób funkcjonowania spółki. Granicę wyznacza tu zasada swobody kontraktowej, co oznacza, że treść umowy ani jej cel nie mogą sprzeciwiać się właściwości (naturze) tej spółki, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Co istotne, zgodnie z regulacją kodeksową, każdy wspólnik jest uprawniony do równego udziału w zyskach i w tym samym stosunku uczestniczy w stratach, bez względu na rodzaj i wartość wkładu do spółki. W umowie spółki można jednak inaczej ustalić stosunek udziału wspólników w zyskach i stratach. Można nawet zwolnić niektórych wspólników od udziału w stratach. Natomiast nie można wyłączyć wspólnika od udziału w zyskach. Ustalony w umowie stosunek udziału wspólnika w zyskach odnosi się w razie wątpliwości także do udziału w stratach. Warto więc to przemyśleć.

Krok 3. Forma umowy.

Umowę spółki cywilnej należy zawrzeć w formie pisemnej. Niedochowanie tej formy nie skutkuje jednak jej nieważnością, chyba, że jednym ze wspólników jest podmiot podlegający wpisowi do KRS. Forma pisemna w przypadku tej spółki zastrzeżona jest dla celów dowodowych. Szczególna forma aktu notarialnego jest wymagana dla umowy spółki wyłącznie w przypadku gdy do spółki tytułem wkładu ma być wniesiona nieruchomość, a jeśli nieruchomości stanowi majątek spółki - forma ta jest wymagana dla zmiany umowy, przystąpienia wspólnika do spółki, rozwiązania spółki za zgodą wspólników oraz wypowiedzenia udziału przez wspólnika lub wierzyciela.

Dla zachowania formy pisemnej wspólnicy spółki cywilnej będący osobami fizycznymi muszą jedynie złożyć własnoręczne podpisy pod umową i od daty zawarcia umowy spółki mogą już zacząć prowadzić działalność spółki cywilnej.

Krok 4. Rejestracja spółki cywilnej. Gdzie i jakich zgłoszeń spółka wymaga? KRS czy CEIDG?

Spółka cywilna powstaje z dniem zawarcia umowy. Musimy jednak pamiętać, że status przedsiębiorcy w przypadku tego podmiotu przysługuje wspólnikom spółki, a nie spółce ponieważ sama spółka nie prowadzi działalności gospodarczej. Spółka cywilna nie posiada zdolności prawnej, zdolności do czynności prawnych, zdolności sądowej ani zdolności upadłościowych czy wekslowej. Dlatego nie wymaga zgłoszenia do rejestru sądowego ani nie podlega rejestracji w centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej. Przedsiębiorcami są wspólnicy spółki cywilnej, którzy winni złożyć wniosek o wpis do CEIDG ich osobiście jako przedsiębiorców.

Działalność gospodarcza w formie spółki cywilnej wykonywana jest jednak pod własnym numerem NIP i wymaga wystąpienia do właściwego ze względu na siedzibę spółki urzędu skarbowego z wnioskiem o nadanie numeru NIP.

Krok 5. GUS? Numer REGON?

Spółka cywilna wymaga również złożenia wniosku o nadanie numeru jej REGON we właściwym dla siedziby spółki urzędzie statystycznym i podlega rejestracji w Głównym Urzędzie Statystycznym (GUS), który nada jej numeru REGON. NIP i REGON spółki identyfikują ją w obrocie prawnym.

Krok 6. Opodatkowanie spółki cywilnej - który urząd skarbowy? Jakie podatki?

Działalność ta wymaga również prowadzenia osobnych ksiąg rachunkowych. Wspólnicy spółki cywilnej odprowadzają podatek dochodowy od dochodu osiągniętego ze spółki w wybranej formie: karty podatkowej, ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, na zadach ogólnych albo w ramach podatku liniowego, którego stawka podatku wynosi aktualnie 19%. Spółka jest też płatnikiem podatku VAT oraz podatku akcyzowego.

Krok 7. ZUSy?

Jeżeli spółka będzie zatrudniać pracowników będzie traktowana jako pracodawca (choć stroną umów o pracę będą jej wspólnicy). W takim przypadku wymagane jest zgłoszenie płatnika składek do ZUSu, w praktyce zgłoszenia spółki a w świetle prawa - jej wspólników. Założyciele obowiązani są również odprowadzać składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, a dobrowolnie również chorobowe i składać odrębne ZUS DRA ze swoim NIPem.

Czy więc zakładać spółkę cywilną?

Podsumowując, dla powstania spółki cywilnej wspólnicy muszą jedynie zawrzeć umowę spółki, z tą datą powstaje spółka cywilna i możemy od razu działać w imieniu spółki. Spółka nie podlega rejestracji w CEIDG ani w KRS, wymaga jednak nadania jej numerów nip i regon. Prosty sposób założenia i rozwiązania, niskie koszty założenia, prosta księgowość (nie jest wymagana pełna księgowość ani nawet uproszczona), jednokrotne opodatkowanie wspólników oraz możliwość zwolnienia z VAT to niewątpliwie zalety tej formy działalności. Ryzyka wskazaliśmy we wstępie a ostateczna decyzja i tak należy do Was. Jeśli potrzebujesz wsparcia przy tworzeniu umowy, rejestracji lub tez chcesz dowiedzieć się więcej o zaletach i wadach tej formy - zapraszamy do kontaktu z nami.

Po więcej artykułów z tematyki prawa handlowego i gospodarczego zapraszamy na nasz blog.

radca prawny

Marta Jaroch-Konwent