Alimenty z funduszu alimentacyjnego

Alimenty z funduszu alimentacyjnego

Jeśli z jakiegoś powodu nie można wyegzekwować alimentów od rodzica na podstawie wcześniej ustalonej decyzji w sądzie, wówczas wsparcia może udzielić fundusz alimentacyjny. Instytucja została stworzona z myślą o niesieniu pomocy osobom uprawnionym do alimentów, które są w trakcie prowadzenia egzekucji alimentów przeciwko dłużnikowi. 

Komu przysługują alimenty z funduszu alimentacyjnego?

Pomoc funduszu alimentacyjnego oraz wypłata przysługujących alimentów jest skierowana dla tych, którzy nie mogą wyegzekwować należnych im świadczeń. Zgodnie z zasadą zawartą w ustawie o pomocy osobom uprawionym do alimentów (Dz.U. 2007 nr 192 poz. 1378- dalej Ustawa), osobą uprawnioną do funduszu alimentacyjnego jest dziecko, które na mocy wyroku sądu otrzymało prawo do alimentów, ale rodzic nie wywiązuje się z tego obowiązku. 

Przypomnijmy, że alimenty zgodnie z prawem przysługują dziecku do momentu uzyskania przez nie pełnoletności, czyli do 18 roku życia lub do momentu kiedy jest w ciągłym toku nauczania w szkole bądź szkole wyższej do ukończenia 25 roku życia. W przypadku kiedy dziecko posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, jest niezdolne do podjęcia pracy i utrzymania się samodzielnie to alimenty od rodzica przysługują do końca życia. Wniosek składa osoba uprawniona, czyli pełnoletnie dziecko lub w przypadku nieletniego-rodzic lub opiekun prawny. 

W jakim terminie i gdzie należy złożyć wniosek o świadczenia z funduszu alimentacyjnego? 

Okres świadczeniowy zgodnie z definicją wskazaną w Ustawie trwa od dnia 1 października do dnia 30 września następnego roku. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przyznawane są na okres 12 miesięcy z góry. W tym okresie następuje wypłata przysługujących świadczeń z funduszu alimentacyjnego od miesiąca złożenia wniosku, ale nie wcześniej niż od początku danego okresu świadczeniowego, aż do jego zakończenia. Im szybciej taki wniosek zostanie złożony, tym szybciej otrzyma się pierwszą wypłatę świadczenia z funduszu alimentacyjnego. 

Termin złożenia wniosku uprawniającego do świadczeń z funduszu na nowy okres świadczeniowy rozpoczyna się od 1 sierpnia drogą tradycyjną lub od 1 lipca jeśli wniosek o przyznanie świadczenia składany jest drogą elektroniczną. Osoba ubiegająca się o świadczenia powinna złożyć wniosek wraz z dokumentami do gminy, zgodnej ze swoim miejscem zamieszkania.

Jeśli wniosek zostanie złożony do 31 sierpnia, to wypłaty z funduszu alimentacyjnego  przysługują od października danego roku do września roku następnego. W przypadku złożenia wniosku po 31 października świadczenia są przyznawane od miesiąca złożenia wniosku, bez wyrównania za wcześniejsze miesiące. Przykładowo wniosek wraz z wymaganymi dokumentami złożony w okresie od 1 do 30 września danego roku oznacza, że wypłata przysługujących świadczeń z funduszu alimentacyjnego następuje do 30 listopada tego roku. Osoby składające wnioski o wypłatę z funduszu w okresie od 1 grudnia danego roku do 31 stycznia kolejnego roku mogą spodziewać się wypłaty najpóźniej do końca lutego kolejnego roku.

Kiedy stwierdza się bezskuteczność egzekucji?

Bezskuteczna egzekucja alimentów to sytuacja, w której mimo wszczęcia lub prowadzenia egzekucji, nie udaje się odzyskać należnych środków na rzecz uprawnionego, czyli osoby mającej prawo do alimentów. W przypadku kiedy rodzic nie płaci alimentów i przez okres ostatnich dwóch miesięcy nie wyegzekwowano pełnej należności, wówczas sąd ogłasza bezskuteczność egzekucji z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań. Brak możliwości egzekwowania alimentów często występuje w momencie zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą. W takich sytuacjach brak podstawy prawnej do podjęcia czynności zmierzających do wykonania tytułu wykonawczego w miejscu zamieszkania dłużnika oraz brak możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą dodatkowo utrudniają egzekucję należności.

Ile obecnie wynoszą alimenty z funduszu?

Kwota, którą można otrzymać z funduszu alimentacyjnego, zależy od wysokości bieżąco ustalonych alimentów, jakie zostały ustalone przez sąd. Niemniej jednak nawet jeśli alimenty są wyższe, fundusz ustali prawo do świadczeń maksymalnie w wysokości 500 zł miesięcznie. 

Przyznanie tego świadczenia zależy od sytuacji finansowej rodziny. Oznacza to, że dochód na osobę w rodzinie musi być niższy niż ustalony próg dochodowy, aby być uprawnionym do świadczenia alimentacyjnego. 

W praktyce oznacza to, że tylko rodziny o niższych dochodach mogą liczyć na pobieranie świadczeń z funduszu alimentacyjnego.

Jaki dochód rodziny upoważnia do wypłaty alimentów z funduszu? - nowa stawka od 1 października 2023 r. 

Prawo do funduszu alimentacyjnego oraz wypłata świadczeń przysługuje po spełnieniu określonego kryterium finansowe.  Dochód na osobę w aktualnym okresie świadczeniowym (od 01.10.2023 do 30.09.2024) nie może przekraczać 1209,00 zł netto. Pod uwagę bierze się dochód rodziny uzyskany w poprzednim roku, w tym przypadku będzie to kwota za rok 2022. 

Co w przypadku kiedy dochód rodziny w przeliczeniu na jednostkę nie spełnia kryterium dochodowego uprawniającego do świadczeń?

Jeśli kwota nie przekracza wysokości świadczenia z funduszu alimentacyjnego, to wypłata funduszu alimentacyjnego przysługuje w wysokości różnicy między kwotą świadczenia a kwotą, o którą przekroczono dochód na osobę w rodzinie.

Kiedy alimenty z funduszu nie przysługują? 

Są sytuacje, które powodują, że prawa do świadczenia z funduszu wygasają. Dzieje się tak w momencie kiedy dziecko:

Dodatkowo gmina może odmówić wypłaty świadczeń pomimo trwania okresu świadczeniowego, jeżeli osoba uprawniona lub jej przedstawiciel ustawowy odmówili udzielenia wyjaśnień co do okoliczności wpływających na prawo do świadczeń, odmówili przekazania informacji kluczowych dla skuteczności egzekucji, przekazali nieprawdziwe informacje, lub nie odebrali świadczeń przez trzy kolejne miesiące kalendarzowe.

Jeśli osoba uprawniona do świadczeń będzie nadal spełniała warunki do ich utrzymywania i zgłosi się po upływie trzech miesięcy, wyjaśniając sytuację, to gmina wznowi wypłatę. W innym wypadku prawo do świadczeń wygasa.

Nowy projekt pod koniec 2024 r. - Jaka będzie wysokość świadczenia z funduszu alimentacyjnego?

Aktualnie trwają prace nad projektem nowej ustawy, która przewiduje zwiększenie maksymalnej kwoty świadczenia z funduszu alimentacyjnego o 100%, czyli o 500 zł miesięcznie, co da łączną kwotę 1000 zł miesięcznie, począwszy od okresu świadczeniowego 2024/2025. Powodem jest znaczny wzrost kosztów utrzymania, a co za tym idzie kwota alimentów przyznawanych na dziecko przez sąd.  To zrodziło potrzebę ustalenia nowej maksymalnej kwoty świadczenia dopasowanej do aktualnej sytuacji.

Potrzebujesz wsparcia w uzyskaniu wyroku zasądzającego alimenty, wszczęcia egzekucji a może uzyskaniu samego świadczenia alimentacyjnego? Zapraszamy do kontaktu.

kontakt@kancelaria-jp.pl

Opieka nad dziećmi po rozwodzie – najważniejsze aspekty prawne w 2024 roku

Opieka nad dziećmi po rozwodzie – najważniejsze aspekty prawne w 2024 roku

Współczesne społeczeństwo coraz częściej staje w obliczu sytuacji rozwodów, które niejednokrotnie dotykają nie tylko małżonków, lecz przede wszystkim ich dzieci. Wykonywanie władzy rodzicielskiej i utrzymywanie relacji z dzieckiem po rozstaniu to temat niezwykle istotny i złożony, wymagający szczególnego uwzględnienia zarówno w kontekście prawnym, jak i społecznym. W tym artykule dokładnie przyjrzymy się najważniejszym aspektom prawnych regulacji dotyczących ustalania opieki rodzicielskiej, ukazując jak obecne przepisy oraz praktyka sądowa wpływają na życie rodzin po złożeniu pozwu rozwodowego.

Na jakiej podstawie sąd przyznaje prawo do opieki nad dzieckiem po rozwodzie?

Rozwód to zawsze trudna i emocjonalna decyzja, szczególnie gdy w grę wchodzi opieka nad dzieckiem. W przypadku podjęcia decyzji o rozejściu się priorytetem rodzica powinno być podjęcie niezbędnych działań prawnych w celu ustalenia kwestii dotyczących kontaktów z dzieckiem, sprawowania władzy rodzicielskiej, określenia miejsca zamieszkania dziecka oraz zapewnienia środków finansowych na jego utrzymanie, czyli alimentów. W Polsce przepisy regulujące te kwestie zawarte są w Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym, który precyzyjnie określa, na jakiej podstawie sąd decyduje, u którego z rodziców dziecko pozostaje pod opieką. 

Jakie kwestie ustalane są podczas rozprawy sądowej? 

Władza rodzicielska obejmuje prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka. W przypadku rozpadu małżeństwa, podczas rozprawy orzekającej rozwód, sąd ma prawo ingerować i zdecydować o sposobie wykonywania tej władzy oraz podejmuje decyzję o wysokości świadczeń pieniężnych.

Podczas rozprawy sąd podejmuje decyzje dotyczące m.in.:

Czy sąd może odebrać władzę rodzicielską? 

Jedno z podstawowych praw dziecka to prawo do wychowania w rodzinie. Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom od początku narodzin dziecka.  Niestety w przypadku rozpadu małżeństwa sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z nich. W sytuacji, gdy już podczas procesu sądowego widać napięcia i konflikty między rodzicami, które mogą rzutować na dobro dziecka, sąd prawdopodobnie zdecyduje o ograniczeniu praw jednej ze stron.

Orzeczenie o władzy rodzicielskiej, czyli rozstrzygnięcie, która z osób będzie sprawować opiekę nad dzieckiem oraz jak będą one uczestniczyć w życiu drugiego z rodziców, jest kluczowym elementem rozważań sądu. Zawsze na pierwszym miejscu stoi dobro dziecka. Sąd uwzględniając wiek dziecka, stan zdrowia oraz potrzeby fizyczne i duchowe podejmuje decyzje odnośnie praw i obowiązków każdego z rodziców. 

Rodzaje opieki nad dzieckiem zgodne z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym po rozstaniu

Orzekając o opiece nad dzieckiem, sąd ma kilka możliwości:

  1. Wspólna opieka  – sąd zachowuje prawa rodzicielskie dla obojga. Chociaż fizycznie dziecko będzie mieszkało tylko z jednym z nich, to ich uprawnienia do decydowania o istotnych sprawach dziecka są równe. Ta sytuacja może mieć miejsce tylko w przypadku kiedy rodzice potrafią współpracować i skutecznie komunikować się w kwestiach dotyczących dziecka.
  2. Powierzenie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców (opieka jednostronna) – sąd może zdecydować i powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej tylko jednemu z rodziców. W takim przypadku ogranicza władzę rodzicielską drugiego do określonych spraw. Sąd decyduje się na ten krok, kiedy napięcie i konflikt między stronami jest mocno widoczny, a wspólna opieka mogłaby prowadzić do nieustannych sporów i niezgody.
  3. Naprzemienne opiekowanie się dzieckiem – w tym systemie rodzice na zmianę przejmują odpowiedzialność za dziecko w zbliżonych okresach czasu. Chociaż taki układ może być korzystny dla niektórych rodzin, to może być problematyczny, szczególnie gdy rodzice mieszkają w dużej odległości od siebie lub mają problemy z porozumiewaniem się.

Sąd decydując o sposobie wykonywania obowiązków rodzicielskich, uwzględnia prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców. Sędzia bierze pod uwagę nie tylko relację pomiędzy rodzicem a dzieckiem, ale również stosunki między byłymi małżonkami oraz analizuje, kto jest w stanie zapewnić lepsze warunki, fizyczny i duchowy rozwój oraz stabilne środowisko dla dziecka. 

Kiedy sąd może orzec ograniczenie lub pozbawienie władzy rodzicielskiej?

W sytuacjach, gdy jeden z rodziców nie jest w stanie wypełniać swoich obowiązków względem dziecka lub stanowi zagrożenie dla jego dobrostanu, sąd może orzec o ograniczeniu prawa do opieki lub nawet o odebraniu władzy rodzicielskiej. Decyzje takie są podejmowane na podstawie dowodów przedstawionych w toku postępowania sądowego i są zgodne z dobrem dziecka. Pozbawienie praw rodzicielskich oznacza brak możliwości podejmowania decyzji dotyczących wychowania dziecka, jego podróży, zarządzania jego majątkiem, leczenia itp. Może być to środek tymczasowy – jeśli sąd stwierdzi, że powody, dla których rodzic stracił prawa, przestały istnieć, może je przywrócić.

Jakie przesłanki mogą zdecydować o ograniczeniu praw rodzicielskich?

Decyzje o ograniczeniu praw rodzicielskich są podejmowane przez sąd opiekuńczy po dokładnym zbadaniu wszystkich okoliczności i dowodów, z uwzględnieniem najlepszego interesu dziecka.

Wyrok sądu a utrzymywanie kontaktu z dzieckiem 

Polskie prawo kładzie duży nacisk na to, aby dziecko miało możliwość utrzymania kontaktu z obojgiem rodziców, o ile jest to zgodne z jego dobrem. Nawet w przypadku braku pełnych praw rodzicielskich, rodzic ma prawo, a nawet obowiązek do nawiązywania relacji i widywania się z dzieckiem. Forma i częstotliwość kontaktu to sprawa indywidualna. W przypadku kiedy jedna ze stron chciałaby zakazać kontaktu z dzieckiem, wówczas musi udowodnić, że wpływa on negatywnie i jest wbrew jego interesom.

Podsumowanie

Polskie prawo reguluje dość obszernie zasady przyznawania opieki nad dzieckiem po rozwodzie. Sąd, podejmując decyzje w tych sprawach, kieruje się przede wszystkim dobrem dziecka, jego potrzebami oraz prawem do wychowania przez obojga rodziców.

Jako kancelaria specjalizujemy się w sprawach rodzinnych. Jeśli potrzebujesz porady prawnej lub wsparcia w trakcie rozwodu, to zapraszamy do kontaktu: kontakt@kancelaria-jp.pl























Podział majątku po rozwodzie

Podział majątku po rozwodzie

Jak wygląda proces podziału majątku wspólnego?

Rozwód to jedno z najtrudniejszych doświadczeń życiowych, które niesie za sobą wiele emocji i wyzwań. Jednym z najważniejszych aspektów rozwodu jest podział majątku wspólnego. W artykule przybliżymy, jak wygląda podział majątku przy rozwodzie, jakie są jego zasady i na co zwrócić uwagę, aby proces przebiegał sprawnie i sprawiedliwie.

Co to jest majątek wspólny?

Majątek wspólny to wszystkie dobra materialne, które zostały nabyte w trakcie trwania małżeństwa przez oboje małżonków lub jedno z nich, z wyjątkiem majątku osobistego. Majątek ten obejmuje zarówno nieruchomości, jak i ruchomości oraz wszelkie prawa majątkowe.

Kiedy następuje podział majątku wspólnego?

Podział majątku wspólnego następuje w trakcie trwania procesu o rozwód, po orzeczonym rozwodzie, a nawet można go dokonać także w trakcie trwania małżeństwa, na mocy umowy między małżonkami. W przypadku braku porozumienia sprawa o podział majątku należy do orzekania sądu.

Jakie składniki wchodzą w skład majątku wspólnego?

W skład majątku wspólnego wchodzą m.in.:

Majątek osobisty a majątek wspólny małżonków

Majątek osobisty każdego z małżonków obejmuje m.in. dobra nabyte przed ślubem, a także składniki majątku dziedziczone czy darowane małżonkowi oraz przedmioty osobistego użytku. Warto zwrócić uwagę na różnice między majątkiem wspólnym a osobistym, ponieważ mogą one znacząco wpłynąć na podział majątku. Majątek osobisty każdego z małżonków jest chroniony i nie podlega podziałowi w przypadku rozwodu, co oznacza, że przedmioty takie jak dziedziczone nieruchomości lub darowizny pozostają własnością tego, kto je otrzymał.

Jakie są sposoby podziału majątku wspólnego?

Podział majątku wspólnego może odbyć się w następujący sposób:

Sam podział majątku lub wartości majątku następuje z kolei poprzez:

Sądowy podział majątku wspólnego

W przypadku braku porozumienia, podział majątku wspólnego przeprowadza sąd. Proces ten jest czasochłonny i kosztowny, dlatego warto spróbować dojść do porozumienia przed skierowaniem sprawy do sądu. W trakcie postępowania sądowego sąd ustala skład majątku wspólnego i jego wartość oraz decyduje o sposobie podziału majątku. Często sąd może także powołać biegłych w celu oceny wartości nieruchomości i innych składników majątku.

Orzeczenie o winie w procesie rozwodowym a podział majątku

Orzeczenie o winie jednego z małżonków może wpływać na podział majątku. W niektórych przypadkach sąd może uznać za sprawiedliwe przyznanie większej części majątku małżonkowi, który nie ponosi winy za rozpad małżeństwa. Orzeczenie o winie ma szczególne znaczenie w sytuacjach, gdy jeden z małżonków doprowadził do rozpadu małżeństwa poprzez działania takie jak zdrada, przemoc domowa czy nałogi.

Czy można dokonać umownego podziału majątku?

Tak, małżonkowie mogą dokonać umownego podziału majątku wspólnego. Wymaga to jednak zgody obu stron oraz sporządzenia umowy w formie aktu notarialnego. Umowny podział majątku pozwala na elastyczność i może być szybszy oraz tańszy niż sądowy podział majątku. Notariusz odgrywa kluczową rolę w przygotowaniu i zatwierdzeniu umowy, zapewniając, że podział jest zgodny z prawem i interesami obu stron.

Strony mogą zawrzeć również ugodę w sprawie podziału wspólnego majątku przed mediatorem. Ugoda taka jest spisywana przez mediatora, a następnie wysyłana do sądu w celu jej zatwierdzenia.

Czym jest nierówny podział majątku po rozwodzie?

Nierówny podział majątku może nastąpić, gdy jedno z małżonków w większym stopniu przyczyniło się do powstania majątku wspólnego lub gdy sąd uzna, że sprawiedliwy podział wymaga nierównego podziału ze względu na szczególne okoliczności. Takie okoliczności mogą obejmować np. większy wkład finansowy jednego z małżonków, opiekę nad dziećmi lub inne istotne przyczyny.

Podział majątku przed rozwodem- wspólność majątkowa

Podział majątku przed rozwodem może nastąpić na mocy umowy między małżonkami lub poprzez ustanowienie rozdzielności majątkowej. Rozdzielność majątkowa pozwala na oddzielne zarządzanie majątkiem każdego z małżonków i jest formalizowana w drodze umowy notarialnej. Wprowadzenie rozdzielności majątkowej może być korzystne w przypadku, gdy małżonkowie przewidują trudności w podziale majątku po rozwodzie bądź prowadzą działalność gospodarczą, za której zobowiązania odpowiadają całym majątkiem.

Jak przygotować wniosek o podział majątku?

Wniosek o podział majątku powinien zawierać szczegółowy wykaz majątku wspólnego oraz propozycję jego podziału. Warto dołączyć dokumenty potwierdzające własność oraz wycenę poszczególnych składników majątku. Wniosek należy złożyć do sądu właściwego dla miejsca zamieszkania małżonków. Przygotowanie wniosku można powierzyć doświadczonemu radcy prawnemu lub adwokatowi, który zadba o jego poprawność formalną i merytoryczną.

Jak notariusz może pomóc w podziale majątku?

Notariusz odgrywa kluczową rolę w umownym podziale majątku. Pomaga w przygotowaniu i zatwierdzeniu umowy, zapewniając jej zgodność z prawem. Notariusz może również doradzić w kwestiach związanych z podziałem majątku i sporządzić akt notarialny, który jest wymagany do formalizacji umowy między małżonkami. W przypadku podziału majątku notariusz może również pomóc w przeprowadzeniu formalności związanych z przeniesieniem własności nieruchomości.

Podsumowanie

Podział majątku przed, a także w trakcie lub po rozwodzie jest skomplikowanym procesem, który wymaga dokładnej analizy i odpowiedniego przygotowania. Oto najważniejsze aspekty do zapamiętania:

Zrozumienie tych zasad pomoże przejść przez proces podziału majątku z większą pewnością i przygotowaniem, minimalizując stres i konflikty związane z rozwodem.

Jako kancelaria prawna doświadczona w prawie rodzinnym, pomożemy Ci sporządzić wniosek o podział majątku wspólnego oraz będziemy reprezentować Cię w sądzie. Jeśli z kolei jesteś zainteresowany dokonaniem podziału majątku zgodnie z aktualnym lub byłym małżonkiem, również zapewnimy Ci kompleksowe wsparcie prawne. Zapraszamy do kontaktu: kontakt@kancelaria-jp.pl

Rozwód - co warto wiedzieć. Adwokat rozjaśnia prawo.

Rozwód - co warto wiedzieć. Adwokat rozjaśnia prawo.

Nie zawsze jest jak w bajce, a „…żyli długo i szczęśliwie” odchodzi w zapomnienie, gdy nagle padają słowa: „chcę rozwodu”.

Należy odpowiedzieć sobie na kluczowe pytanie, czy sytuacja jest aż tak zła, że nie da się już naprawić relacji, czy jest jednak możliwe utrzymanie małżeństwa. 

Czasem to codzienna rutyna  lub niezgodność charakterów sprawia, że małżonkowie się od siebie oddalają. Wówczas pomóc może terapia - indywidualna lub małżeńska. Wsparciem może być także mediacja. Gdy pojawiają się trudności i nieporozumienia, a strony nie do końca są przekonane do rozwodu, można wybrać tę drogę, aby pewne kwestie wypracować. 

Czynności przed złożeniem pozwu o rozwód.

Pamiętać należy, że rozwód rozpoczyna się na długo przed skierowaniem pozwu do sądu. Warto umówić się na spotkanie do adwokata lub radcy prawnego, który udzieli porady prawnej, pomoże złożyć pozew do sądu i będzie wsparciem w przejściu przez każdy etap postępowania rozwodowego.

Niezbędne będzie przede wszystkim zastanowienie się nad tym, co ma być w pozwie zawarte oraz konieczne będzie zebranie dokumentów, które należy dołączyć do pisma. 

Ważne jest również przygotowanie psychiczne. Warto w tym miejscu wspomnieć o skali stresu Thomasa Holmesa i Richarda Rahe'a którzy wskazują, że rozwód jest jedną z najbardziej stresujących sytuacji, zaraz za śmiercią współmałżonka. Na dalszych pozycjach jest chociażby śmierć bliskiego członka rodziny, ciężka choroba czy utrata pracy. 

Jeżeli sąd będzie badał, który z małżonków zawinił rozpadowi małżeństwa lub gdy sporne będą kwestie związane z dziećmi, należy nastawić się na długą i wyczerpującą emocjonalnie sprawę rozwodową. 

Co warto wiedzieć o rozwodzie? Jakie dowody będą przydatne, jak napisać pozew rozwodowy, jak przygotować się do rozprawy?

Jeżeli jest to możliwe, warto porozmawiać z mężem czy żoną, aby wspólnie ustalić (choćby wstępnie) warunki rozstania, kwestie związane z władzą rodzicielską, kontaktami, alimentami czy też dotyczące wspólnego mieszkania. Dodatkowo, gdy są dzieci, trzeba poinformować je o rozstaniu i postarać się przygotować na tak trudne i stresujące zdarzenie, jakim jest rozwód rodziców. 

Dowody w postępowaniu o rozwód to m.in. dowody z zeznań stron i świadków, dokumenty urzędowe i prywatne, ale również np. nagrania rozmów czy wydruki z komunikatorów. Wszystko zależy od faktu, na jaki je powołujemy, czyli co chcemy udowodnić.

Jeśli do rozpadu małżeństwa doszło z wyniku zdrady męża lub żony to zachęcamy również do lektury artykułu Dowody zdrady w postępowaniu rozwodowym.

Gdzie wnosi się pozew i jakie wiążą się z tym koszty?

W sprawach o rozwód właściwym rzeczowo jest zawsze sąd okręgowy.  Natomiast właściwym miejscowo będzie sąd z okręgu ostatniego miejsca zamieszkania małżonków, jeżeli nadal jedno z nich ma w okręgu tym miejsce zamieszkania albo zwykłego pobytu. W przeciwnym wypadku właściwym będzie sąd miejsca zamieszkania pozwanego.

Z wniesieniem sprawy o rozwód wiąże się konieczność uiszczenia opłaty stałej w wysokości 600 zł. Jeżeli, z uwagi na trudną sytuację majątkową nie jesteś w stanie ponieść kosztów sądowych, możesz złożyć wniosek o zwolnienie od nich.

O tym, jakie wymogi powinien spełniać pozew o rozwód, o co można w nim wnosić, a także jakie należy przedłożyć dokumenty, dowiesz się w kolejnym naszym artykule.

Czym jest rozwód?

To rozwiązanie małżeństwa przez sąd, które z chwilą uprawomocnienia wyroku staje się skuteczne i wówczas małżeństwo przestaje istnieć.

Kto może żądać rozwodu i kiedy zostanie on orzeczony?

Każdy z małżonków może żądać rozwiązania małżeństwa przez rozwód, jeżeli między małżonkami nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia. 

Przesłanka pozytywna orzeczenia rozwodu.

Wystąpi, gdy ma miejsce trwały i zupełny (nieodwracalny) rozkład pożycia małżeńskiego.

Przesłanki negatywne orzeczenia rozwodu

Sąd nie orzeknie rozwodu jeżeli:

Czym jest trwały i zupełny rozkład pożycia?

Małżeństwo opiera się na trzech filarach, którymi są: więź duchowa, fizyczna i gospodarcza, które spajają małżeństwo.

Czym jest zupełny i trwały rozkład pożycia? Zupełny rozkład pożycia polega na zaniku każdej z nich. Trwały rozkład pożycia oznacza, że jest on nieodwracalny i nie ma szans na odbudowanie tych więzi.

Więź duchowa (zwana także psychiczną lub emocjonalną)

Są to uczucia i pozytywne emocje każdego z małżonków, kierowane wobec drugiego, które definiowane są mianem miłości.Brak zaangażowania emocjonalnego uznać należy za zerwanie więzi.

Więź fizyczna

To utrzymywanie pożycia fizycznego przez małżonków. Aby uznać, że więź ta nie wygasła, nie musi ono mieć charakteru regularnego. Jeżeli małżonkowie więź tę utrzymują, a wskazują na brak więzi gospodarczej i wygaśnięcie uczuć, Sąd raczej nie orzeknie rozwodu. 

Więź gospodarcza

Jest to wspólne zapewniania potrzeb bytowych rodziny, takich jak chociażby mieszkanie czy wyżywienie. Więź ta może zostać uznana za zerwaną nie tylko wtedy, gdy małżonkowie nie mieszkają już ze sobą, ale także kiedy zajmują wspólny lokal, jednak nie współdziałają w zapewnieniu bytu rodzinie.

Przyczyny rozwodu.

Przyczyny rozkładu pożycia małżeńskiego mogą być zawinione, niezawinione, a także (w zależności od okoliczności) zawinione bądź niezawinione.

Do zawinionych należą m.in. niedochowanie wierności małżeństwa, przemoc fizyczna bądź psychiczna jak również ekonomiczna, nałogi i uzależnienia (alkohol, narkotyki, hazard, zdrada), niegospodarność i rozrzutność (uzależnienie od zakupów), nieróbstwo, zachowania nieetyczne, brak woli budowania relacji małżeńskich i rodzinnych (zaniedbywanie małżonka, dzieci) w tym także odmowa wzajemnej pomocy, negatywny stosunek do bliskich współmałżonka,

Wśród niezawinionych wskazać należy m.in. znaczną różnicę charakterów, choroby (fizyczne lub psychiczne), niedobór seksualny.

Za zawinione lub niezawinione może zostać uznana dłuższa nieobecność, różnica charakterów, trudności na tle finansowym bądź mieszkaniowym, czy też np. znaczna różnica wieku pomiędzy małżonkami, odmienne stanowisko odnośnie wychowywania dzieci, bezpłodność.

Wina rozkładu pożycia i orzekanie o winie.

Sąd w wyroku rozwodowym może:

Na pojęcie winy składają się dwa elementy: obiektywny i subiektywny. Pierwszy z nich występuje gdy małżonek swoim zachowaniem narusza obowiązki ustawowe lub też wynikające z zasad współżycia społecznego. Drugi to zachowanie złe, niemoralne, naganne. 

Warto wiedzieć, że kodeks rodzinny i opiekuńczy nie przewiduje stopniowania winy, nie istnieje mniejsza lub większa wina. Jeżeli dane zachowanie zasługuje na negatywną ocenę i przyczyniło się do rozpadu małżeństwa, osoba tak postępująca uznana zostanie za winną, a sąd orzeknie rozwód z orzeczeniem o winie. Nie jest możliwa także kompensata przewinień pomiędzy małżonkami. 

Alimenty, podział majątku i władza rodzicielska nad małoletnimi dziećmi w wyroku rozwodowym.

Obligatoryjnie z urzędu sąd orzeknie o:

Sąd na żądanie jednego z małżonków orzeknie o:

Sąd może także na zgodny wniosek obu stron orzec o kwestiach mieszkaniowych, tj. podziale mieszkania (jeżeli jest on możliwy) lub przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków (tylko w sytuacji, gdy takie przyznanie jest możliwe oraz kiedy drugi małżonek zgodzi się na opuszczenie mieszkania bez dostarczania lokalu lub pomieszczenia zastępczego).

Możliwe jest również dochodzenie alimentów od drugiego małżonka na wypadek orzeczenia rozwodu - zarówno w sprawie o rozwód, jak i w odrębnym procesie, a także po orzeczeniu rozwodu. Więcej o alimentach znaleźć można w innych naszych artykułach Alimenty w trakcie trwania małżeństwa oraz Alimenty na dorosłe dziecko.

Zapadł wyrok sądu – co dalej?

Jeżeli strona nie jest zadowolona z wyroku – może się od niego odwołać, składając apelację.

Sąd, który orzekł rozwód, przekazuje obowiązkowo tę informację do urzędu stanu cywilnego, w którym zawarte zostało małżeństwo.

Jeżeli jeden z małżonków przyjął nazwisko drugiego wskutek zawarcia małżeństwa, to po orzeczeniu rozwodu może powrócić do swojego nazwiska w tzw. trybie uproszczonym. Małżonek rozwiedziony może w ciągu 3 miesięcy od uprawomocnienia się wyroku rozwodowego złożyć oświadczenie przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, że chce wrócić do nazwiska, jakie nosił przed ślubem. Pamiętaj, że taki tryb zmiany nazwiska dotyczy tylko spraw rozwodowych i umożliwia zmianę nazwiska wyłącznie na to, które noszone było przed zawarciem związku małżeńskiego.

Niezmienne po prawomocności wyroku jest tylko to, że sąd przez rozwód rozwiązał małżeństwo. Jeżeli zmieniła się sytuacja odnosząca się do pozostałych kwestii, czy to odnoszących się do małoletnich dzieci (władza rodzicielska, kontakty alimenty) czy alimentów na małżonka, możesz dokonać zmian w kolejnym postępowaniu przed sądem. Warunkiem jest wystąpienie zmiany okoliczności.

Jako kancelaria prawna specjalizujemy się w prawie rodzinnym. Jeśli potrzebujesz wsparcia w postępowaniu o rozwód, zapraszamy do kontaktu: 880-383-880 lub kontakt@kancelaria-jp.pl

adwokat Marzena Szczerba

Rozwód krok po kroku, czyli od czego zacząć i jak wziąć rozwód?

Rozwód krok po kroku, czyli od czego zacząć i jak wziąć rozwód?

Decyzja o rozwodzie jest zazwyczaj przemyślana. W ten sam sposób warto zatem przygotować się do złożenia pozwu rozwodowego i zainicjowania postępowania sądowego oraz zastanowić się czego żądać. Pytanie zatem od czego zacząć i jak wygląda rozwód krok po kroku? 

Kluczowe znaczenie dla orzeczenia rozwodu ma art. 56 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zgodnie z jego pierwszym paragrafem: "Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód".

Jeżeli zaistniały przesłanki określone w ww. regulacji czyli trwały i zupełny rozkład pożycia można złożyć pozew o rozwód. 

Pozew o rozwód a rozkład pożycia

Należy pamiętać, że rozkład pożycia małżeńskiego jest zupełny, gdy wszystkie więzy łączące małżonków (duchowe, fizyczne i gospodarcze) uległy zerwaniu. Rozkład pożycia jest natomiast trwały, gdy doświadczenie życiowe pozwala przyjąć, że na tle okoliczności konkretnej sprawy powrót małżonków do pożycia nie nastąpi

Może zdarzyć się jednak sytuacja, że Sąd nie orzeknie rozwodu jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. 

Rozwód jest niedopuszczalny, jeżeli rozwodu żąda małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Trzeba pamiętać, że do uzyskania rozwodu nie jest wymagana zgoda małżonka. Zatem to, że tylko jeden z małżonków zgadza się na rozwód - nie będzie miało większego znaczenia. 

Rozwód krok po kroku

Pierwszym krokiem jest złożenie pozwu o rozwód.

Jak należy napisać pozew o rozwód? Po pierwsze pozew powinien odpowiadać wymaganiom formalnym z art. 187 kodeksu postępowania cywilnego. 

Pozew o rozwód można wnieść samemu lub przez pełnomocnika. 

Pozew rozwodowy należy złożyć do Sądu Okręgowego w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. Z braku takiej podstawy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli i tej podstawy nie ma – sąd miejsca zamieszkania powoda.

Po otrzymaniu odpisu pozwu druga strona ma prawo ustosunkować się do jego treści i złożyć swoją odpowiedź na pozew. 

O rozwodzie Sąd orzeka wyrokiem po przeprowadzeniu rozprawy. Zdarza się nawet, że sąd orzeka rozwód już na pierwszej rozprawie. 

Orzeczenie o winie a rozwód bez orzekania o winie, czyli na jaki rozwód się zdecydować i jak uzyskać szybki rozwód?

Rozwód z orzeczeniem o winie możliwy jest do uzyskania, gdy postępowanie dowodowe wykaże, że za rozpad małżeństwa odpowiada któryś z małżonków. Aby rozwieść się z orzeczeniem  o winie małżonka należy zawrzeć w pozwie odpowiedni wniosek. 

Rozwód z orzeczeniem o winie umożliwia małżonkowi (niewinnemu rozkładowi pożycia małżeńskiego) uzyskanie alimentów. 

Zdarza się również, że żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności za to, że nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego lub strony z różnych względów nie chcą ustalać winy przed sądem. 

Również taka sytuacja ma wpływ na alimenty. Jeżeli sprawa rozwodowa została zakończona rozwodem bez orzekania o winie małżonków, mogą oni żądać alimentów od drugiego z małżonków, wyłącznie jeżeli znajdują się w niedostatku. 

Zatem na rozwód bez orzeczenia o winie czasem nie warto się godzić, chociażby ze względu na alimenty. 

Zaznaczyć należy także, że brak orzeczenia o winie nie zawsze oznacza szybki rozwód.

O czym jeszcze orzeka Sąd w wyroku rozwodowym ?

W wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga również o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka (tzw. alimenty na dziecko). 

W braku porozumienia między stronami sąd rozstrzyga także o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie. 

Na zgodny wniosek stron sąd nie orzeka o utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem.

Jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd w wyroku rozwodowym orzeka także o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków. 

Na wniosek jednego z małżonków sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu.

Widać zatem, że już na etapie każdego pozwu o rozwód warto przemyśleć w jaki sposób małżonkowie chcą podzielić się władzą rodzicielską i kontaktami z dziećmi, jak widzą kwestie związane z dalszym wspólnym zamieszkiwaniem oraz czy chcą podziału majątku wspólnego na etapie postępowania rozwodowego. Wskutek rozwodu ich sytuacja życiowa może bowiem ulec diametralnej zmianie. 

Koszty rozwodu 

Ile kosztuje rozwód? Niestety odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna i zależy od bardzo wielu okoliczności. 

Jeżeli chodzi o koszty rozwodu należy liczyć się z opłatą od pozwu w kwocie 600 złotych. Pozew o rozwód należy opłacić gdyż w przeciwnym razie sąd odrzuci nasze pismo. 

Zaznaczyć należy również, że stawki minimalne wynoszą w sprawach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego o rozwód i unieważnienie małżeństwa - 720 zł (jest to podstawowe wynagrodzenie dla pełnomocnika). 

Powyższe nie oznacza jednak, że taką stawkę adwokat lub radca prawny pobierze za prowadzenie sprawy rozwodowej. Koszty zastępstwa procesowego w sprawie o rozwód zależą bowiem od tego jak przebiegnie cała procedura rozwodowa. Na wysokość kosztów związanych z wynagrodzeniem adwokata może mieć również wpływ to czy strony chcą wziąć rozwód z orzeczeniem o winie oraz czy mają małoletnie dzieci, czy żądają alimentów. 

Może zdarzyć się również, że w toku postępowania zostanie wydane postanowienie w  przedmiocie np. zabezpieczenia kontaktów z dziećmi i konieczne okaże się złożenie wniosku o uzasadnienie, który podlega opłacie w wysokości 100,00 zł. W toku sprawy może pojawić się również konieczność zasięgnięcia opinii biegłego - co również będzie wiązało się z dodatkowymi wydatkami. 

Ile trwa rozwód? 

To pytanie w dużej mierze uzależnione jest od tego czy strony chcą przeprowadzić rozwód bez orzekania o winie, czy o takiej winie chcą orzekać.

Jeżeli strony chcą orzeczenia o winie wówczas postępowanie dowodowe jest rozbudowane, często strony chcą aby został przesłuchany jakiś świadek, powołują nowe wnioski dowodowe z dokumentów - co wydłuża postępowanie rozwodowe. 

Między małżonkami mogą pojawić się jednak inne kwestie sporne, które wpłyną na czas trwania sprawy rozwodowej. Rozwód rodziców małoletnich dzieci i związane z tym dodatkowe punkty wyroku (o czym mowa w dalszej części artykułu) również mogą spowodować wydłużenie procedury rozwodowej.  Najlepiej jest zatem dobrze przygotować się do wytoczenia powództwa o rozwód i ustalić z drugim małżonkiem (o ile jest to możliwe!) w jaki sposób skrócić całą procedurę poprzez osiągnięcie konsensusu - co do niektórych zagadnień. Jeżeli małżonkowie mają małoletnie dzieci powinni uzgodnić kwestie sporne również z uwagi na ich dobro.

Jeżeli strony są co do zasady zgodne i nie mają małoletnich dzieci - mogą uzyskać rozwód już na pierwszej rozprawie rozwodowej. 

Pamiętaj, że Kancelaria prawna i pomoc profesjonalnego prawnika sprawi, że rozprawa rozwodowa i rozwód w sądzie nie będzie dla Ciebie stresujący. Prawnik pomoże złożyć pozew i  wziąć rozwód. Swoją sprawę o rozwód najlepiej jest więc polecić profesjonalnej Kancelarii Prawnej. W razie jakichkolwiek pytań zapraszamy do kontaktu: kontakt@kancelaria-jp.pl

                                                                                                     adwokat Marcelina Miśkowiec

Zapraszamy również do lektury innych naszych artykułów: Dowody zdrady w postępowaniu rozwodowym, Rozwód z orzeczeniem o winie, Współżycie małżonków a rozwód.

Alimenty w trakcie trwania małżeństwa

Jak uzyskać alimenty w trakcie trwania małżeństwa?

Alimenty nieustannie wzbudzają wiele kontrowersji i nie są łatwym tematem w sporach sądowych. Dzieje się tak przede wszystkim z uwagi na duży ładunek emocjonalny rodziców. Często strony zapominają też o ich podstawowym celu, czyli zaspokojeniu potrzeb dzieci i rodziny. Nie każdy jednak z rodziców zdaje sobie sprawę, że o zasądzenie alimentów można wystąpić nawet w trakcie trwania małżeństwa, a pozew rozwodowy nie jest do tego konieczny. Jak zatem uzyskać alimenty w trakcie trwania małżeństwa?

OBOWIĄZEK ALIMENTACYJNY I OBOWIĄZEK ZASPOKAJANIA POTRZEB RODZINY W TRAKCIE TRWANIA MAŁŻEŃSTWA

Zacznijmy od podstaw. Zgodnie z kodeksową definicją obowiązek alimentacyjny to nic innego jak obowiązek dostarczania środków utrzymania (i w miarę potrzeby środków wychowania). Obowiązek ten obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Idąc dalej, zgodnie z art. 133 § 1.  Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Czy przepis wspomina o konieczności rozwodu czy rozstania partnerów? Otóż nie.

Oboje małżonków w równym stopniu są obowiązani do współdziałania dla dobra rodziny, którą przez swój związek założyli. Co ciekawe ustawodawca przewidział, że zaspokajanie potrzeb rodziny może też polegać w części lub w całości na wychowaniu dzieci i prowadzeniu gospodarstwa domowego (art. 27 KRO). 

W niniejszym artykule skupimy się na jednej z możliwości zmuszenia żony lub męża uchylającego się od obowiązku współdziałania w trakcie trwania małżeństwa.

UZYSKANIE ALIMENTÓW BEZ ORZECZENIA ROZWODU- CZY TO MOŻLIWE?

Zgodnie z art. 28 KRO jeżeli jeden z małżonków pozostających we wspólnym pożyciu nie spełnia ciążącego na nim obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, sąd może nakazać, ażeby wynagrodzenie za pracę albo inne należności przypadające temu małżonkowi były w całości lub w części wypłacane do rąk drugiego małżonka. Nie ma znaczenia czy rodzina znajduje się w niedostatku czy to, jaki ustrój majątkowy obowiązuje w małżeństwie. Przepis ten jest bowiem istotny w przypadku uchylania się jednego z małżonków od zaspokajania potrzeb założonej przez siebie rodziny nawet w przypadku, kiedy związek małżeński nadal trwa. Czy w praktyce takie sytuacje się zdarzają? Oczywiście. Przepis ten znajdzie zastosowanie w przypadku, kiedy:

1) żona lub mąż nie wypełnia obowiązku przewidzianego w art. 27 KRO oraz

2) małżonkowie pozostają we wspólnym pożyciu (separacja wyłącza możliwość skorzystania z tego przepisu).

Co oznacza, że małżonkowie pozostają we wspólnym pożyciu? Mowa tutaj o więzi psychicznej, fizycznej i gospodarczej, która powinna harmonijnie zespalać małżonków i umożliwiać im urzeczywistnianie celów małżeństwa. Wspólność pożycia zakłada wspólne zamieszkiwanie i prowadzenie przez małżonków wspólnego gospodarstwa domowego oraz ich jednakową stopę życiową, chyba że wyjątkowe okoliczności (np. stan zdrowia) uzasadniają potrzebę jej zróżnicowania (1). 

Jakich sytuacji dotyczy to w praktyce? Najczęściej przepis ten znajduje zastosowanie w przypadku uzależnienie alkoholowego męża lub żony lub w innych przypadkach marnotrawienia zarobionych środków (np. w skutek hazardu lub innych uzależnień).

W jaki sposób małżonek może żądać od drugiego wypełniania obowiązku zaspokajania potrzeb rodziny? 

Należy wnieść do sądu wniosek o wydanie nakazu zapłaty przeciwko zobowiązanemu małżonkowi. Taki wniosek może wnieść drugi małżonek, organizacja pozarządowa lub prokurator. Nakaz zapłaty wydawany jest w postępowaniu nieprocesowym po uprzednim odebraniu wyjaśnień od małżonka, który uchybił obowiązkom względem rodziny. Postanowienie sądu nakazujące wypłatę części lub całości wynagrodzenia do rąk drugiego z małżonków może obejmować zakresem również inne świadczenia powtarzające się (np. premie czy dodatki do wynagrodzenia). Wydany nakaz zapłaty nadaje się do wszczęcia na jego podstawie postępowania egzekucyjnego. Nakaz nie wygasa w sytuacji ustania po jego wydaniu wspólnego pożycia małżonków. Może zostać on jednak zmieniony lub uchylony na wniosek jednego z małżonków, jeśli będą ku temu podstawy.

Zmiana miejsca pracy

Co w sytuacji, kiedy zobowiązany zmienia miejsce pracy? Poglądy Sądu Najwyższego są takie, że należy wystąpić z wnioskiem o wydanie nowego nakazu. Doktryna jednak słusznie krytykuje to stanowisko twierdząc, że nakaz powinien zachować moc w stosunku do nowego pracodawcy, a sąd powinien jedynie doręczyć go do nowego miejsca pracy zobowiązanego.

Nakaz traci moc lub podlega zmianie w następujących sytuacjach:

Wskazany wyżej tryb należy do szczególnego postępowania nieprocesowego mającego na względzie dobro rodziny. Nie wyłącza on jednak możliwości dochodzenia równocześnie wobec zobowiązanego roszczenia na podstawie art. 27 KRO w postępowaniu procesowym, a także alimentów na dzieci zgodnie z art. 128 KRO. 

Kancelaria Jaroch Pakos z siedzibą we Wrocławiu specjalizuje się w sprawach rodzinnych. Posiadamy gruntowną wiedzę i doświadczenie, dzięki czemu zapewniamy obsługę postępowania nieprocesowego lub procesowego w sprawach o uzyskanie alimentów w trakcie małżeństwa. Jeśli jesteś zainteresowany naszym wsparciem zapraszamy do kontaktu: kontakt@kancelaria-jp.pl

Zachęcamy również do zapoznania się z innymi naszymi publikacjami jak "Współżycie małżonków a rozwód", czy "Rozwód z orzeczeniem o winie".

                                                                                                      

radca prawny Ewelina Jasion

(1) Art. 23 KRO red. Pietrzykowski 2023, wyd. 8/J. Gajda