Spółka z o.o. jest jedną z najpopularniejszych form prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, głównie ze względu na ograniczoną odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki. To samo występuje zresztą w przypadku innych spółek kapitałowych, w tym prostej spółki akcyjnej. Jednak to założenie spółki z o.o. jest najłatwiejsze i najszybsze — na start wystarczy kapitał zakładowy w wysokości 5 000 zł. Obok wspólników, czyli właścicieli spółki, w jej skład wchodzi powołany przez nich zarząd. Sami wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania ani działania powiązane ze spółką. Zdecydowanie większa część odpowiedzialności w spółce z o.o. leży po stronie członków zarządu. Zagadnienie związane z zobowiązaniami wobec spółki przez zarząd jest bardziej złożone, dlatego w tym artykule spróbujemy przybliżyć ten temat. Zapraszamy do lektury.

Podstawowa rola zarządu w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością

Jak już wspomnieliśmy na samym początku, wspólnicy nie odpowiadają za codzienne działania spółki. Ich główna rola polega na podejmowaniu decyzji w kluczowych, strategicznych dla spółki sprawach. To powołany przez właścicieli zarząd ponosi odpowiedzialność za prowadzenie  spraw spółki oraz reprezentuje ją na zewnątrz. Podstawowe obowiązki obejmują m.in. dbanie o prawidłowe prowadzenie księgowości, terminowe składanie sprawozdań finansowych oraz działanie w interesie spółki. 

Odpowiedzialność członka zarządu za zobowiązania spółki

Kiedy spółka zaciąga dług, na przykład pożyczając pieniądze, to dłużnikiem staje się sama spółka, a nie jej wspólnicy. W związku z tym wierzyciel spółki na podstawie art. 299 KSH nie może domagać się spłaty tego długu od wspólników. W momencie kiedy fundusze samej spółki są niewystarczające do pokrycia długu, to cała odpowiedzialność spada na członków zarządu, którzy muszą pokryć jej zobowiązana swoim majątkiem. W jaki sposób?

Zgodnie z art. 299 Kodeksu spółek handlowych, jeśli egzekucja z majątku spółki okazała się bezskuteczna, to członkowie jej zarządu odpowiadają solidarnie za zobowiązania finansowe spółki całym swoim majątkiem osobistym.

Odpowiedzialność zarządu za zobowiązania podatkowe

W sprawę przeciwko spółce z o.o. mogą włączyć się organy podatkowe i dochodzić zaległości podatkowych bezpośrednio od członków zarządu organu. Odpowiedzialność członka zarządu za zobowiązania ma charakter osobisty i jest przewidziana przez przepisy prawa podatkowego oraz Kodeksu spółek handlowych.

Kiedy zarząd powinien zgłosić wniosek o ogłoszenie upadłości? 

Zgodnie z przepisami prawa, zarządzający spółką z o.o. ponoszą odpowiedzialność za terminowe zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości w sytuacji, gdy spółka staje się niewypłacalna.

Niewypłacalność występuje, gdy spółka nie jest w stanie regulować swoich wymagalnych zobowiązań finansowych. Jeżeli osoby zarządzające zaniedbają ten obowiązek, mogą zostać pociągnięte do odpowiedzialności za długi spółki. Zarząd powinien złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości spółki w ciągu 30 dni od dnia, w którym spółka zbankrutowała (okazała się niewypłacalna). Zaniedbanie tego obowiązku może prowadzić do indywidualnej odpowiedzialności personalnej zarządu za długi spółki. 

Odpowiedzialność karna członków zarządu

W przypadku, gdy członek zarządu świadomie nie zgłosi wniosku o ogłoszenie upadłości, może on ponieść odpowiedzialność karną. Zgodnie z przepisami kodeksu karnego, za działanie na szkodę wierzycieli spółki, członek zarządu może być skazany na karę grzywny, ograniczenia wolności lub nawet pozbawienia wolności. Takie sankcje mają na celu zapobiegnięcie sytuacjom, w których członkowie zarządu celowo unikają zgłoszenia upadłości, aby ukryć trudną sytuację finansową spółki. 

Czy zarząd może zostać zwolniony z odpowiedzialności za długi spółki z o.o.? 

Kodeks spółek handlowych przewiduje sytuacje, w których osoba zarządzająca- pozwany może być zwolniony z odpowiedzialności. 

Członek zarządu może uniknąć odpowiedzialności, jeśli wykaże, że zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło w terminie lub że brak zgłoszenia nie wynikał z jego winy. Przykładem może być sytuacja, w której członek zarządu udowodni, że nie miał wpływu na decyzje zarządu lub że mimo starań nie mógł uzyskać informacji o faktycznej sytuacji finansowej spółki. 

W jakiej jeszcze sytuacji członek zarządu może się bronić przed obowiązkiem zapłaty?

Osoby zarządzające spółką z ograniczoną odpowiedzialnością mogą ponadto uniknąć osobistej odpowiedzialności za długi spółki, jeśli uda im się udowodnić, że brak zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości nie spowodował szkody wierzycieli. Oznacza to, że muszą udowodnić, iż mimo niezgłoszenia wniosku o upadłość, wierzyciele nie ponieśli strat wynikających z ich działań lub zaniechań. Na przykład, mogą to zrobić, przedstawiając dowody, że w okresie, w którym wniosek o upadłość powinien zostać zgłoszony, spółka nadal była w stanie regulować swoje zobowiązania na bieżąco, a wierzyciele otrzymywali płatności zgodnie z umowami.

Członkowie zarządu  mogą jeszcze uwolnić się od odpowiedzialności, jeśli wykażą, że w terminie 30 dni od powstania stanu niewypłacalności dokonano otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego bądź też zatwierdzono układ w postępowaniu o zatwierdzenie układu.

Czy wspólnik zawsze może bronić się przed odpowiedzialnością za zobowiązania spółki?

Warto pamiętać o specyficznej sytuacji, w której wspólnik nie może skorzystać z ochrony przed odpowiedzialnością za zobowiązania spółki. Taka sytuacja występuje, gdy wspólnik jednocześnie pełni funkcję członka zarządu. W tym przypadku przepisy dotyczące odpowiedzialności członków zarządu mają pierwszeństwo, co oznacza, że osoba ta, mimo że jest wspólnikiem, będzie musiała odpowiadać za zobowiązania spółki zgodnie z zasadami obowiązującymi członków zarządu.

Odpowiedzialność w spółce z o.o — podsumowanie.

W spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością wspólnicy nie odpowiadają za ewentualne długi. Odpowiedzialność finansowa przechodzi na członków zarządu spółki z o.o. w momencie kiedy spółka nie ma funduszy na pokrycie zobowiązań. Członkowie zarządu spółki muszą być świadomi, że w przypadku bezskuteczności egzekucji z majątku spółki mogą odpowiadać za jej zobowiązania własnym majątkiem. Aby uniknąć takiej sytuacji, należy:

•  w odpowiednim terminie ogłosić upadek spółki lub w tym terminie otworzyć postępowanie restrukturyzacyjne lub zatwierdzić układ, lub
• pomimo braku działań wskazanych wyżej udowodnić, że wierzyciele nie ponieśli szkody, lub
•  wykazać, że brak zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości nie wynikał z winy członka zarządu.

Jesteś zainteresowany tematem odpowiedzialności członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością? Jako kancelaria prawna z Wrocławia specjalizujemy się w obsłudze przedsiębiorców. Zapraszamy do kontaktu: kontakt@kancelaria-jp.pl

Zgodnie z art. 321 Kodeksu spółek handlowych zwołanie zgromadzenia wspólników spółki z o.o. powinno nastąpić w terminie 6 miesięcy po upływie każdego roku obrotowego w przypadku zwyczajnego zgromadzenia. Ponieważ zdecydowana większość spółek ma określony koniec roku obrotowego pokrywający się z końcem roku kalendarzowego, zwyczajne zgromadzenie wspólników zatwierdzające sprawozdanie finansowe za ubiegły rok powinno się odbyć do 30 czerwca każdego roku. Jak poprawnie zwołać takie zgromadzenie wspólników?

Jak zwołać zgromadzenie wspólników w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością?

Istnieją pewne zasady dotyczące zwoływania zgromadzenia wspólników w spółce z o.o. Co do zasady to zgromadzenie wspólników zwołuje zarząd spółki uchwałą zarządu o zwołaniu zgromadzenia wspólników. Prawo wyróżnia jeszcze możliwość dokonania takiego zwołania przez:

1.  Radę Nadzorczą (o ile istnieje w spółce) lub komisję rewizyjną w przypadku, kiedy zarząd nie zwoła zgromadzenia wspólników w terminie bądź nie zwoła nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników w terminie dwóch tygodni od dnia zgłoszenia odpowiedniego żądania przez radę nadzorczą lub komisję rewizyjną.
2.  Wspólnika lub wspólników reprezentujących co najmniej jedną dziesiątą kapitału zakładowego uprawnionych do zwołania zgromadzenia wspólników przez sąd rejestrowy, o ile mimo żądania od zarządu zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników i umieszczenia określonych spraw w porządku obrad tego zgromadzenia wspólników, zarząd nie dokonał takiego zwołania.

Nieformalne i formalne zwołanie zwyczajnego zgromadzenia wspólników

Przepisy Kodeksu spółek handlowych wyróżniają dwie sytuacje dotyczące możliwości zgodnego z prawem zwołania zgromadzenia wspólników. Będą to formalne oraz nieformalne zwołania zgromadzenia wspólników. Czym się różnią?

Nieformalne zwołanie zgromadzenia

W spółkach o niewielkiej liczbie wspólników i takich, gdzie wspólnicy bez problemu mogą ustalić termin zgromadzenia i jest pewne, że się na nim wszyscy pojawią nie trzeba wykorzystywać formalnego trybu zwołania zgromadzenia. Zwykle w protokole zgromadzenia wspólników wskazuje się, że cały kapitał zakładowy jest reprezentowany, a nikt z obecnych nie zgłosił sprzeciwu dotyczącego odbycia zgromadzenia lub wniesienia poszczególnych spraw do porządku obrad. Taką możliwość daje nam art. 240 KSH. Wszyscy wspólnicy umawiają się w siedzibie spółki i głosują nad uchwałami. Bez obecności chociażby jednego wspólnika nie jest możliwe przeprowadzenia zgromadzenia wspólników w tym trybie.

Tryb formalny zwołania zgromadzenia

Drugim trybem jest tryb formalny. Zgromadzenie wspólników zwołuje się za pomocą wysyłki zaproszeń do wspólników. Tutaj wyróżniamy następujące możliwości:

• zgromadzenie zwołuje się za pomocą listów poleconych lub przesyłek nadanych pocztą kurierską,
• zaproszenia wysyłane są na adres do doręczeń elektronicznych albo pocztą elektroniczną, jeżeli wspólnik spółki uprzednio wyraził na to pisemną zgodę, podając adres, na który zawiadomienie powinno być wysłane. 

Zaproszenia na zgromadzenie wspólników powinny być wysłane co najmniej dwa tygodnie przed terminem zgromadzenia wspólników.

Co powinno zawierać zaproszenie? Zgodnie z KSH należy :

• podać dzień, godzinę i miejsce zgromadzenia wspólników, 
• przedstawić szczegółowy porządek obrad najbliższego zgromadzenia wspólników,
• wskazać istotne elementy treści proponowanych zmian umowy spółki (jeśli planowana jest zmiana),
• w przypadku, kiedy zgromadzenie ma odbyć się przy wykorzystywaniu komunikacji elektronicznej-  należy umieścić informacje o sposobie uczestniczenia w tym zgromadzeniu, wypowiadania się w jego trakcie, wykonywania na nim prawa głosu oraz wniesienia sprzeciwu od podjętej wówczas uchwały bądź uchwał.

Udział w zgromadzeniu wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

Zgromadzenie wspólników może się odbyć w siedzibie spółki lub w innym miejscu wskazanym w umowie spółki na terenie Polski. Co ważne, pamiętajmy, żeby nie mylić siedziby spółki z adresem spółki. Siedzibą jest miejscowość, zatem zgromadzenie nie musi odbywać się zawsze pod wskazanym w KRS adresie. Jeśli np. siedzibą jest Wrocław, to może odbyć się pod każdym adresem na terenie Wrocławia. 

Istnieje również możliwość przeprowadzenia zgromadzenia przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, o ile umowa spółki nie stanowi inaczej. W takim wypadku spółka powinna wcześniej ustalić regulamin zasad udziału w zgromadzeniu wspólników przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej.

Porządek obrad- jakie uchwały powinny znaleźć się na zwyczajnym zgromadzeniu wspólników spółki z o.o.?

W przypadku corocznego, zwyczajnego zgromadzenia spółki z o.o. powinny zapaść następujące uchwały:

1) rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy;
2) powzięcie uchwały o podziale zysku albo pokryciu straty, chyba że sprawy te nie zostały wyłączone spod kompetencji zgromadzenia wspólników;
3) udzielenie absolutorium członkom organów spółki z wykonania przez nich obowiązków tj. członkom zarządu spółki czy rady nadzorczej.

Nie oznacza to oczywiście, że do wyżej wskazanego porządku obrad nie można dodać również innych uchwał, jak chociażby propozycję zmiany umowy spółki czy zmianę w organach spółki.

Mamy nadzieję, że ten artykuł okaże się dla Państwa przydatny. Jesteśmy kancelarią skupiająca specjalistów z prawa gospodarczego. Jeśli są Państwo zainteresowani kompleksową obsługą zgromadzenia to zapraszamy do kontaktu: kontakt@kancelaria-jp.pl

Po więcej artykułów dotyczących spółki z o.o. zapraszamy do zakładki Aktualności.

radca prawny Ewelina Jasion