Za jedną z najczęstszych przyczyn rozwodu uznać należy zdradę. Należy podkreślić, że sam fakt zdrady nie jest wystarczający by wnieść pozew rozwodowy i się rozwieść. By sąd mógł orzec rozwód małżonkowie muszą przedstawić dowody potwierdzające to, że zdrada małżeńska doprowadziła do zupełnego i trwałego rozpadu pożycia małżeńskiego, czyli udowodnić zdradę męża lub żony. Jak wyglądają dowody zdrady w postępowaniu rozwodowym?

Czym dokładnie jest zdrada małżeńska ?

Zdradę najczęściej poczytujemy, jako intymny kontakt z osobą spoza małżeństwa, czyli zdradę fizyczną. Należy jednak pamiętać, że zalicza się do zdrady również tę emocjonalną, czyli uczuciowy kontakt z osobą trzecią, wymianę wiadomości drogą telefoniczną, mailową, czy też przez komunikatory społecznościowe. Zdrada to również wyznania miłości, czy propozycje intymnych spotkań składane osobie trzeciej.

W orzecznictwie wskazuje się, że zdrada narusza normy moralne oraz jest przejawem rażącej wiarołomności współmałżonka. Dopuszczający się jej współmałżonek co do zasady zostaje uznany winnym rozkładu pożycia. Na pytanie: czy zdrada to powód do rozwodu, możemy więc odpowiedzieć twierdząco. Jednak jak zawsze są wyjątki. Są przypadki, w których zdrada nie będzie świadczyła o wyłącznej winie w rozkładzie pożycia np.

• w sytuacji gdy zdrada małżonków nastąpiła w okresie formalnego trwania małżeństwa, jednak już po ustaniu ich pożycia,
• wystąpiła niewspółmierna reakcja małżonka zdradzonego na zdradę,
• zawinione zachowanie jednego małżonka zostało przebaczone przez drugą stronę a wspólne pożycie zostało przywrócone, a następnie z innego już powodu doszło do zupełnego i trwałego rozkładu pożycia, przyjąć wtedy należy, że przebaczone zachowanie, nie powinno być uznane za przyczynę tego rozkładu.

Sąd Najwyższy w jednym ze swoich wyroków wskazał, że:

„Naruszeniem wierności małżeńskiej jest nie tylko zdrada polegająca na cudzołóstwie, ale także wszelkie zachowanie się małżonka wobec osoby trzeciej płci odmiennej, które może stwarzać pozory cudzołóstwa lub w inny sposób wykracza poza granice przyjętej normalnie obyczajowości i przyzwoitości. Należy mieć na uwadze reakcje uczuciowe, jakie zachowanie takie wywrzeć może w drugim małżonku”

(wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 kwietnia 1951r. C 735/50, NP 1951, Nr 12, s. 44).

Zdrada a rozwód - jak udowodnić ją przed sądem ? Jak zdobyć dowody zdrady ?

Można wykazać na wiele sposobów zdradę, która przyczyniła się do rozkładu pożycia małżeńskiego. Dowodów zdrady małżeńskiej jest wiele. Strony mogą korzystać z wszelkich środków dowodowych. Do materiału dowodowego, który współmałżonek może przedstawić w pozwie, który to możemy wykorzystać w sądzie, zaliczyć możemy np. dowody z dokumentów, czy inne dowody zdrady do rozwodu, tj. : 

• zdjęcia, ukazujące niewierność małżonka (nawet te zdjęcia robione z ukrycia);
• bilingi rozmów telefonicznych;
• screeny z komunikatorów społecznościowych;
• korespondencja, która wskazuje na niewierność małżonka;
• rachunki z miejsc, w których przebywał niewierny małżonek, który dopuścił się zdrady (np. z hotelu lub restauracji);
• dowody z nagrania rozmów;
• dowody zebrane przez prywatnego detektywa.

Wszelkie dowody na zdradę, która powoduje rozpad małżeństwa, podlegają wnikliwej ocenie sądu. Ponadto sąd w toku postępowania rozwodowego przesłuchuje strony oraz powołanych świadków (zeznania świadków).

Dowody zdrady współmałżonka pozyskane z naruszeniem prawa (niezgodne z prawem) nazywane są w doktrynie, jak i w języku potocznym „owocami zatrutego drzewa”, są to pozyskane dowody zdrady do rozwodu z orzeczeniem o winie w efekcie wykonania czynności sprzecznych z prawem, często z naruszeniem dóbr osobistych.

Jakie są przesłanki rozwodu z orzeczeniem o winie?

Sąd orzeknie rozwód, jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia. Mimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia, sąd nie orzeknie rozwodu, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych, małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Orzekając rozwód sąd orzeka:

• rozwód bez orzekania o winie,
• rozwód z orzeczeniem o winie żony,
• rozwód z orzeczeniem o winie męża,
• rozwód z orzeczeniem o winie obu stron.

Dlaczego udowodnienie zdrady przy rozwodzie jest ważne? Dlaczego rozwód z orzeczeniem winy jednego z małżonków jest taki istotny?

W doktrynie nie istnieje definicja ,,winy", przepisy kodeksu postępowania cywilnego jej nie definiują. Możemy jedynie spróbować taką definicję sformułować. Potocznie przyjmuje się, że wina to odpowiedzialność małżonka (męża czy żony) za rozłam łączących małżonków więzi.  Mówimy tu o ustaniu między małżonkami więzi: uczuciowej, fizycznej oraz gospodarczej.

Podkreślić należy, że orzeczenie winy wpływa na obowiązek alimentacyjny na rzecz niewinnego małżonka, który udowodnił zdradę współmałżonkowi, jak również na rzecz wspólnie wychowywanych dzieci. 

A zatem udowodnienie zdrady małżonka i uzyskanie rozwodu z orzeczeniem o winie, otwiera niewinnemu rozkładowi pożycia małżeńskiego małżonkowi, drogę do uzyskania alimentów.

Przyjąć więc można, że w zasadzie najistotniejszą dla wielu stron determinacją w dążeniu do rozwodu z orzeczeniem o winie jest fakt otrzymywania od byłego małżonka alimentów.

Niejednokrotnie rozwód z orzeczeniem o winie drugiej strony ma dla małżonków wymiar symboliczny. Małżonkowie często w przypadku zdrady małżeńskiej od sądu oczekują, że ten przyzna im rację stwierdzając, że wina leży po drugiej stronie, a co za tym idzie orzekanie o winie , co z psychologicznego punktu ma zatem drugiemu małżonkowi służyć za karę i stanowić wyraz obwinienia.

Kancelaria Jaroch Pakos to zespół radców prawnych i adwokatów posiadających doświadczenie w prowadzeniu spraw rozwodowych. Zachęcamy do kontaktu: kontakt@kancelaria-jp.pl

Po więcej porad z dziedziny spraw rodzinnych zapraszamy na naszego bloga.

                                                                                 prawnik Małgorzata Milewska-Matlak