Spółka w organizacji - co to takiego?

Cechą odróżniającą spółki kapitałowe jest możliwość prowadzenia działalności przez taką spółkę już na etapie jej organizacji. Co to oznacza? Wyjaśnimy to na przykładzie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Do uzyskania przez spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością osobowości prawnej nie wystarczy bowiem zawarcie umowy spółki, ale konieczny jest wpis spółki do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sadowego (KRS). Natomiast już z chwilą podpisania umowy spółki powstaje spółka z o.o. w organizacji (art. 161 § 1 Kodeksu spółek handlowych).

Pełnoprawna spółka z o.o. a ułomna osoba prawna

Spółka z o.o. w organizacji to podmiot będący ułomną osobą prawną, czyli jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej. Spółka właściwa powstaje z chwilą podpisania umowy tej spółki i trwa do chwili wpisu spółki do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Wówczas samoistnie, z mocy samego prawa staje się spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, zachowując dotychczasowe prawa i obowiązki. 

Jednoosobowa spółka z o.o. w organizacji - czym jest?

W przypadku jednoosobowej spółki z o.o. w organizacji wszystkie udziały  należą do jednego wspólnika. Takim wspólnikiem może być zarówno osoba fizyczna, jak i osoba prawna. W przypadku takiej formy działalności, umowę spółki zastępuje akt założycielski. Musi on odpowiadać wymogom stawianym przed umową spółki. Od momentu podpisania aktu założycielskiego jedyny wspólnik nie ma jednak prawa do reprezentowania spółki. W tym czasie uprawniony do reprezentacji spółki jest zarząd. W przypadku, gdy nie został on jeszcze powołany, będzie to pełnomocnik powołany jednomyślną uchwałą jedynego wspólnika.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji może prowadzić działalność gospodarczą 

Spółka z o.o. w organizacji nie posiada osobowości prawnej, ale może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywaną. Umożliwia to rozpoczęcie prowadzenia działalności gospodarczej jeszcze przed uzyskaniem wpisu do rejestru przedsiębiorców. Zgodnie z art., 17 ust. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018r. Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz. U. z 2023r., poz. 221), spółka kapitałowa w organizacji może prowadzić działalność gospodarczą przed wpisaniem do rejestru przedsiębiorców. 

NIP i Regon spółki z o.o. w organizacji

Spółka z o.o. w organizacji może uzyskać zarówno NIP, jak i REGON jeszcze przed uzyskaniem wpisu do KRS. Może być podmiotem podatkowym i w związku z tym wystawiać faktury VAT. Tym samym numerem NIP oraz REGON posługiwać się będzie powstała po rejestracji w KRS właściwa spółka z o.o. Przy składaniu wniosku o wpis spółki do KRS należy zaznaczyć, że spółka posiada już te numery i je podać w trakcie wypełniania formularza.

Firma spółki z o.o. w organizacji

Z przepisu art. 160 KSH wynika, że firma spółki z o.o. (czyli jej nazwa) powinna składać się co najmniej z dwóch elementów, korpusu (rdzenia) i dodatku obligatoryjnego, zwanego "oznaczeniem dodatkowym", wskazującym na formę prawną spółki. Firma spółki może zawierać również dodatki nieobowiązkowe. Nazwa spółki w organizacji jest identyczna, jak nazwa właściwej spółki z dodatkiem „spółka w organizacji”. Zgodnie bowiem z przepisem art. 11 § 3 Kodeksu spółek handlowych, firma spółki w organizacji powinna zawierać dodatkowe oznaczenie „w organizacji”. 

Reprezentacja spółki w organizacji

Spółka z o.o. w organizacji jest reprezentowana przez zarząd spółki albo pełnomocnika powołanego jednomyślną uchwałą wspólników. 

Powołanie pierwszego zarządu w spółce z ograniczoną odpowiedzialności musi nastąpić przed jej wpisem do rejestru, a zatem w fazie jej organizacji i jest jednym z warunków koniecznych do powstania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Zasadą jest, że członkowie zarządu powoływani są uchwałą wspólników (art. 201 § 4 KSH), podejmowaną bezwzględną większością głosów (art. 245 KSH). Jednakże umowa spółki z o.o. może przewidywać inną większość wymaganą do powzięcia uchwały o powołaniu zarządu. Umowa może również wprowadzić innych sposób powoływania członków zarządu niż w drodze uchwały wspólników (art. 201 § 4 KSH). Członkowie pierwszego zarządu mogą być również ustanowieni w samej umowie spółki z o.o.

Natomiast uchwała o powołaniu pełnomocnika musi być podjęta jednomyślnie. Oznacza to, że dla skuteczności uchwały podejmowanej na zgromadzeniu wspólników żaden ze wspólników obecnych na zgromadzeniu nie może opowiedzieć się przeciwko takiej uchwale, ani wstrzymać się od głosu.

Odpowiedzialność za zobowiązania spółki z o.o. w organizacji

Za zobowiązania spółki z o.o. w organizacji odpowiadają solidarnie spółki i osoby, które działały w jej imieniu. Wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialności w organizacji odpowiada solidarnie ze wskazanym podmiotami, za jej zobowiązania do wartości niewniesionego wkładu na pokrycie objętych udziałów lub akcji, co jest wyjątkiem od zasady, że wspólnicy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Rzeczywiste wniesienie wkładu w umówionej wysokości będzie zwalniać jednak wspólnika od odpowiedzialności w tym sensie, że jego ryzyko zostanie ograniczone maksymalnie do wartości tego wkładu.

Skutki wpisu do rejestru przedsiębiorców

Zgodnie z przepisem art. 12 Kodeksu spółek handlowych, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji z chwilą wpisu do rejestru staje się spółką z ograniczoną odpowiedzialnością i uzyskuje osobowość prawną. Z tą chwilą staje się ona podmiotem praw i obowiązków spółki w organizacji. Z chwilą wpisu spółka będzie dalej występować w procesach sądowych, zarówno wszczętych uprzednio przez spółkę w organizacji, jak i przeciwko niej skierowanych. Zasada kontynuacji będzie wreszcie odnosić się do sfery stosunków korporacyjnych, sprowadzających się do relacji spółka–wspólnik. Bez wątpienia spółce przypisane są także prawa i obowiązki wywodzone ze sfery stosunków prawa pracy. W rezultacie pracownicy spółki w organizacji stają się pracownikami spółki kapitałowej właściwej.

Chcesz założyć spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością?

Prawnicy Jaroch Pakos posiadają doświadczenie i odpowiednie umiejętności w zakresie obsługi przedsiębiorców na różnych etapach rozwoju. Dostosowujemy naszą ofertę indywidualnie dla każdego Klienta, dbając o zabezpieczenie jego interesu prawnego. Zapraszamy do kontaktu i uzyskanie szczegółowych informacji poprzez stronę kancelarii Jaroch Pakos. 

Po więcej artykułów z zakresu prawa handlowego zapraszamy tutaj.

radca prawny Monika Stasiak- Magryta