Zdrada a podział majątku wspólnego 

Zespół Kancelarii Jaroch-Konwent Pakos z Wrocławia specjalizuje się w sprawach rodzinnych, w tym w postępowaniach dotyczących rozwodów oraz podziału majątku wspólnego małżonków. Jednym z kluczowych zagadnień, które budzą wiele emocji i wątpliwości wśród klientów, jest wpływ zdrady na podział majątku po rozwodzie. Czy niewierność jednego z małżonków może skutkować nierównym podziałem majątku? Czy zdrada stanowi podstawę do dochodzenia wyższej rekompensaty przez stronę poszkodowaną? Jakie stanowisko w tej kwestii przyjmują polskie sądy i jakie przepisy regulują ten aspekt prawa rodzinnego? W niniejszym wpisie pominiemy kwestie moralno-etyczne zdrady, natomiast skupimy się na tym, jak wygląda kwestia zdrady w odniesieniu do podziału majątku wspólnego małżonków.

Rozwód z powodu niewierności małżonka Czy zdrada ma bezpośredni wpływ na podział majątku, czy tylko na rozwód?

Wszystko zaczyna się od rozwodu. Jeżeli jesteście Państwo przed podjęciem decyzji w tym zakresie odsyłam do naszych poprzednich artykułów, jak chociażby opisującego kwestię orzeczenia rozwodu bez winy. W przypadku zdrady małżeńskiej rozwód często wiąże się z konfliktami emocjonalnymi i napięciami, co może znacznie utrudnić porozumienie się stron co do kwestii majątku. W takiej sytuacji podjęcie racjonalnych decyzji bywa trudne, dlatego kluczowe jest skonsultowanie się z adwokatem lub radcą prawnym specjalizującym się w prawie rodzinnym.

Jeżeli jesteście Państwo już po rozwodzie albo w trakcie rozwodu to możemy przejść do rozważań dotyczących samego podziału majątku. Profesjonalna pomoc prawna pozwala nie tylko zrozumieć swoje prawa, ale także wypracować najlepszą strategię działania dostosowaną do konkretnej sytuacji.

Rozwód, wina małżonka z powodu zdrady i podział majątku

Sąd orzekając rozwód, powinien również orzec o winie w rozkładzie pożycia małżeńskiego albo jej braku. Kumulacja w tym zakresie bywa różna, tj. winnym rozwodu może być jeden z małżonków (wina żony, wina męża), oboje albo żaden. Szerzej w tym zakresie pisaliśmy tutaj. W przypadku zdrady sprawa wydaje się dość oczywista - orzeczenie rozwodu: wina małżonka "zdrajcy". Na potrzeby tego wpisu autor będzie generalizował rozwód oparty na tej podstawie oraz przyjmie założenie, że "zdradzający" to zawsze ten winny rozpadu małżeństwa. Co dalej?

Przyjmijmy, że jest rozwód z winy, jest wyrok rozwodowy i jest on prawomocny. Małżonków łączy jeszcze jedna rzecz albo wiele, a na pewno wspólny majątek. Każdy z małżonków może domagać się podziału majątku. Zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, a konkretnie jego artykułem 43 § 1 "Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.". Jak to bywa w prawie od powyższego jest wyjątek, który znajduje się w § 2 wspomnianego wcześniej artykułu. I tak, każdy z małżonków z ważnych powodów może żądać ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z małżonków przyczynił się do powstania tego majątku. Czy niewierność małżeńska to wystarczająco ważny powód nierównego podziału majątku przez Sąd?

Zdrada a podział majątku - jaki ma na to wpływ?

Co do zasady NIE. Co prawda, przyczyny orzeczenia winy rozkładu pożycia małżeńskiego mogą być postrzegane w kategoriach ważnych przyczyn, jednak nie są z nimi tożsame. Zdrada, w niektórych przypadkach może stanowić ważny powód. Jednakże przy ustaleniu nierównych udziałów występuje druga przesłanka, która musi zostać spełniona kumulatywnie (łącznie). Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego samo ustalenie w sprawie, że zachodzą „ważne powody”, wobec braku wystąpienia drugiej przesłanki, tj. uwzględnienia stopnia przyczynienia się małżonków do powstania majątku wspólnego, jest niewystarczające.

Sytuacja jest jednak odmienna, kiedy w trakcie trwania wspólności majątkowej "zdradzający" nie przyczyniał się do utrzymania rodziny oraz podejmował czynności zmierzające do ukrywania oszczędności (np. celem budowania portfela finansowego na wspólne życie z nowym partnerem) albo majątek przeznaczał na kolejne zdrady, partnerów pozamałżeńskich oraz prezenty dla nich. W powyższych przypadkach aktualizuje się "nasza" druga przesłanka.  Sąd dokonując podziału majątku, nie uwzględnia wspólnych składników majątkowych, które w czasie trwania wspólności ustawowej lub po jej ustaniu zostały zużyte zgodnie z prawem. Należy jednak uwzględnić składniki majątkowe, które zostały przez jedno z małżonków bezprawnie zbyte, zniszczone zużyte lub roztrwonione - jak w powyższym przykładzie. W takim przypadku, przy podziale majątku wartość roztrwonionego majątku podlega zaliczeniu na rzecz drugiego małżonka.

Mamy nadzieję, ze wyjaśniliśmy Państwu jak zdrada jednego z małżonków wpływa na podział majątku wspólnego. Jeśli potrzebują Państwo wsparcia przy ustaleniu udziałów w majątku wspólnym bądź przy sporządzeniu pozwu o rozwód z uwzględnieniem podziału majątku, zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią przez formularz lub bezpośrednio przez skrzynkę: kontakt@kancelaria-jp.pl

Mediacja jako alternatywa dla sporu sądowego

Zawsze, jeśli jest taka możliwość, zachęcamy do wypracowania porozumienia w ramach mediacji szczególnie w sprawach rodzinnych. Mediacja daje szansę na samodzielne ustalenie warunków podziału majątku w sposób bardziej elastyczny i dostosowany do indywidualnych potrzeb byłych małożnków, przy wsparciu doświadczonego mediatora.

Zachęcamy do skorzystania z naszych usług – odwiedź stronę Centrum Mediacji, aby dowiedzieć się więcej i umówić się na konsultację.

Radca prawny 
Damian Jacenko

Bibliografia:

1. Postanowienie Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi - VIII Wydział Cywilny
z dnia 25 września 2019 r. VIII Ns 64/18

2. Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 28 czerwca 2018 r. IV CSK 90/18, z dnia 8 lutego 2019 r. I CSK 782/17, z dnia 19 czerwca 2009 r. V CSK 485/08 oraz z dnia 22 września 2020 r. I CSK 657/18