Podejmując decyzje o rozwodzie warto dokonać pewnych refleksji co do przyczyn takiego stanu rzeczy, tj. powstania zupełnego i trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego. Zalecam zadać sobie krótkie pytania, a mianowicie: Czy to moja wina? Czy to wina mojego partnera? Czy każdy z Nas ma coś na sumieniu? Kiedy mogę uzyskać rozwód z orzeczeniem o winie?

W niniejszym wpisie wyjaśnimy kwestię uzyskania rozwodu w przypadku, kiedy na powyższe pytania odnośnie winy odpowiedź brzmi: "On jest temu winien" albo "Ona temu winna". Rozwód z orzeczeniem o winie jest instytucją wymagającą szczególnej uwagi, a to dlatego, że przesłanki określenia winy nie zawsze są jasne, a w przypadku niewyjaśnienia takich wątpliwości Sąd może nawet orzec rozwód z winy obu stron.

Adwokaci i radcowie prawni z naszej kancelarii pomogą Ci w zbadaniu przesłanek orzeczenia rozwodu, określenia winy w zupełnym i trwałym rozpadzie pożycia małżeńskiego oraz doradzą dopasowane dla Ciebie rozwiązanie. Zapraszam do lektury niniejszego artykułu.

Celem zgromadzenia szerszej wiedzy w zakresie rozwodu zapraszam również do wcześniejszych wpisów, a mianowicie: Współżycie małżonków a rozwód;  Dowody zdrady w postępowaniu rozwodowym; Rozwód bez orzekania o winie.

Kiedy Sąd orzeka rozwód z orzeczeniem o winie? Pozew o rozwód z orzeczeniem winy drugiego małżonka

Na wstępie przypomnę tylko, że aby doszło do rozwodu koniecznym jest ustalenie, że ziściły się przesłanki zupełnego i trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego (jeśli nie są Ci znane te przesłanki to odsyłam TUTAJ). Jeżeli doszło do rozpadu małżeństwa (rozwodu), Sąd zgodnie z art. 57 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę, oczywiście na stosowny wniosek strony zawarty w pozwie rozwodowym. 

Orzeczenie rozwodu z winy małżonka

Przypisanie winy wymaga ustalenia, że zostały naruszone obowiązki małżeńskie, a obowiązki te określa art. 23 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, z którego dowiemy się, że małżonkowie obowiązani są do wspólnego pożycia, do wzajemnej pomocy i wierności oraz do współdziałania dla dobra rodziny. Mając na uwadze powyższe katalog "naruszeń" obowiązków jest niemal nieograniczony, ale warto przytoczyć kilka przykładów: niewierność małżeńska, alkoholizm lub inne nałogi, stosowanie przemocy, agresja w stosunku do drugiego małżonka, zaniedbanie obowiązków rodzinnych, porzucenie współmałżonka, przesadna zazdrość, czy odmowa współżycia fizycznego. Każde naruszenie obowiązków małżeńskich winno zostać udowodnione przed Sądem.

Niestety wina winie równa i tutaj uczulam, że autorowi nie wkradła się żadna omyłka pisarska. Dlaczego to nie jest omyłka?

Bo wyrok rozwodowy z orzeczeniem o winie zostanie wydany przez Sąd po wnikliwej ocenie kto ponosi winę w rozpadzie małżeństwa. Przy orzekaniu Sąd nie dokonuje miarkowania/stopniowania winy. Dla Sądu nie ma znaczenia, który z małżonków "bardziej" zawinił, a który "mniej", liczy się to, że jeden z małżonków zawinił (albo oboje). Jeżeli małżonek zawinił tylko w "mniejszym stopniu" i tak jest on współwinny rozkładu pożycia.

Jakie korzyści daje Ci rozwód z orzeczeniem o winie? Nie tylko satysfakcję, ale również alimenty na rzecz drugiego małżonka albo ich brak.

Niewątpliwą korzyścią płynącą z wyroku rozwodowego, w którym orzeczono o wyłącznej winie małżonka (jednego) jest potencjalna korzyść majątkowa. 

I tak:

Małżonek, który (1) nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który (2) znajduje się w niedostatku, może żądać, aby Sąd orzekł od byłego małżonka alimentów w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.

• Małżonek, który (1) nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód (2) pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, może żądać, aby Sąd orzekł, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.

• Określony powyżej obowiązek alimentacyjny w stosunku do byłego małżonka jest jednak ograniczony w czasie, a mianowicie (1) wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa, jak również gdy (2) zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia. Obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności Sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni.

Rozwód z orzekaniem o winie po zupełnym i trwałym rozkładzie pożycia małżeńskiego? 

Często zdarzają się sytuacje, kiedy ziściły się wszystkie pozytywne przesłanki rozwodu, oczywiście zaistniała również trwałość tych przesłanek, ale życie toczy się dalej. Dobrym przykładem jest znalezienie nowego partnera przez byłego małżonka w opisanych powyżej okolicznościach.

Co do zasady zachowania, które nastąpiły po rozkładzie pożycia są obojętne z punktu widzenia ustalania winy w rozkładzie pożycia. Istnieje tutaj jednak spór w orzecznictwie, więc lepiej mieć to na uwadze. Na szczęście w orzecznictwie dominuje stanowisko, według którego takie zachowania małżonków, które miały miejsce po utrwaleniu rozkładu pożycia małżeńskiego, nie powinny być uwzględniane przy orzekaniu o winie rozkładu pożycia (M. Załucki (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 2023).

Korzyści korzyściami, ale pamiętać należy, że oprócz powyższego oraz pewnego rodzaju satysfakcji (i zwrotu kosztów), rozwód z orzeczeniem winy co do zasady nie wpływa na inne potencjalne postępowania, jak na przykład postępowanie o podział majątku, alimenty na rzecz dziecka czy też władzę rodzicielską. 

Kancelaria Jaroch Pakos to zespół radców prawnych i adwokatów posiadających doświadczenie w prowadzeniu spraw rozwodowych. Zachęcamy do kontaktu: kontakt@kancelaria-jp.pl

                                                                                                aplikant radcowski Damian Jacenko